Cách tính lương là nghiệp vụ được rất nhiều người quan tâm đặc biệt là những người làm kế toán. Doanh nghiệp cần xử lý tốt các nghiệp vụ liên quan đến tiền lương bởi đây là yếu tố được hầu hết người lao động quan tâm. Vậy lương được tính như thế nào? Hãy cùng AZTAX tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
1. Căn cứ để tính lương
Căn cứ để tính lương là các thông tin, quy định hoặc tiêu chí được sử dụng để xác định mức lương của nhân viên trong một tổ chức. Thường thì, căn cứ này bao gồm các yếu tố như vị trí công việc, trình độ học vấn, kinh nghiệm làm việc, và hiệu suất lao động của nhân viên.
Theo Bộ Luật Lao động số 45/2019/QH14, căn cứ vào hợp đồng lao động, năng suất lao động, chất lượng và khối lượng công việc của người lao động để tính lương cho họ. Người sử dụng lao động dựa vào tính chất công việc, điều kiện sản xuất kinh doanh để lựa chọn hình thức trả lương phù hợp đảm bảo quyền lợi của người lao động. Việc lựa chọn hay thay đổi hình thức trả lương phải được thể hiện trong hợp đồng và thỏa ước lao động tập thể.
2. Các cách tính lương trong doanh nghiệp cần phải biết
Có nhiều cách tính lương trong doanh nghiệp mà nhà quản lý cần phải biết để quản lý nhân sự hiệu quả. Một trong những cách phổ biến là tính lương theo giờ làm việc, trong đó mức lương được xác định dựa trên số giờ mà nhân viên đã làm trong khoảng thời gian cụ thể.
2.1 Tính lương theo thời gian
Quy trình tính lương theo thời gian căn cứ vào:
– Căn cứ vào thời gian làm việc thực tế của người lao động: giờ, ngày, tháng
– Căn cứ theo thỏa thuận ban đầu của người sử dụng lao động và người lao động về mức lương
Cách tính lương:
Theo thời gian làm việc thực tế của người lao động trong tháng
| Lương tháng | = | Lương + phụ cấp (nếu có) | / | Ngày công chuẩn | x | Số ngày làm việc thực tế |
Lưu ý:
+ Lương tháng cố định
+ Số tiền mỗi ngày công là cố định. Người lao động nghỉ bao nhiêu ngày chỉ cần nhân lên sẽ ra số tiền bị trừ trong tháng.
Ví dụ: Anh B đi làm ở công ty TNHH Mặt Trời với mức lương 8.000.000 VND. Công ty làm từ thứ 2 đến thứ 7 và nghỉ chủ nhật.
+ Tháng 6/2023 có 30 ngày và 4 ngày chủ nhật vậy công chuẩn sẽ là 26 ngày. Anh B đi làm đầy đủ sẽ được nhận lương như sau: Lương tháng = 9.000.000 / 26 x 26 = 9.000.000 VND.
+ Tháng 8 có 31 ngày và 4 ngày chủ nhật vậy công chuẩn tháng 8 là 27 ngày. Anh B đi làm đầy đủ sẽ được nhận lương như sau: Lương tháng= 9.000.000/ 27 x 27= 9.000.000 VND.
Theo thỏa thuận ban đầu
| Lương tháng | = | Lương + phụ cấp (nếu có) | / | 26 | x | Số ngày công đi làm thực tế trong tháng |
Lưu ý: Ngày công chuẩn mỗi tháng khác nhau nên lương mỗi tháng cũng sẽ có chênh lệch nhau
Ví dụ: Anh B đi làm ở công ty TNHH A với mức lương thỏa thuận 9.000.000 VND với 26 ngày công. Công ty làm từ thứ 2 đến thứ 7 và nghỉ chủ nhật. Vậy lương anh B nhận được khi đi làm đầy đủ.
+ Trong tháng 2/2023 có 28 ngày và 4 ngày chủ nhật vậy ngày công chuẩn của tháng 2 sẽ là 24 ngày, lương tháng 2 anh B nhận được là: Lương tháng = 9.000.000 / 26 x 24 = 8.307.692 VND
+ Trong tháng 8/2023 có 31 ngày có 4 ngày chủ nhật vậy công chuẩn của tháng 8 là 27 ngày, lương anh B nhận được trong tháng 8 là: Lương tháng = 9.000.000 / 26 x 27 = 9.346.154 VND
2.2 Tính lương theo sản phẩm
Tính lương theo sản phẩm căn cứ vào số lượng và chất lượng sản phẩm hoặc vào công việc đã hoàn thành.
Cách tính lương:
| Lương sản phẩm | = | Đơn giá sản phẩm | x | Số lượng sản phẩm |
Ví dụ: Nhân viên A làm tại công ty TNHH C hưởng lương theo sản phẩm (gia công giày) 3.000vnđ/1 đôi giày. Tháng 6 nhân viên A làm được 3.000 đôi giày, lương nhân viên A được hưởng như sau: Lương = 3.000 x 3.000 = 9.000.000 VND
2.3 Tính lương theo doanh thu
Tính lương theo doanh thu căn cứ vào doanh số theo mục tiêu doanh số và chính sách lương thưởng về doanh số theo quy định của công ty. Đối tượng áp dụng thường là những nhân viên bán hàng, kinh doanh.
Cách tính lương:
| Lương doanh thu | = | Lương cứng hàng tháng | + | %Doanh số bán hàng |
Ví dụ: Chị C làm nhân viên kinh doanh cho công ty B (nội thất) với lương cứng là 4.000.000 VND. Tháng 6 chị bán được 60% sản phẩm lương chị được hưởng là: Lương = 4.000.000 + 60% = 6.400.000 VND
Xem thêm: Tạm ứng lương được quy định ra sao?
2.4 Tính lương khoán
Tính lương khoán căn cứ vào khối lượng sản phẩm hoàn thành theo đúng chất lượng và đơn giá lương khoán. Cụ thể cách tính lương khoán như sau:
| Lương khoán | = | Mức lương khoán | x | Tỷ lệ % sản phẩm hoàn thành |
Ví dụ: Anh A nhận thầu 1 căn nhà trong vòng 5 tháng với giá 400.000.000 VND. Anh A làm được 50% thì sẽ nhận được tiền như sau: Lương khoán = 400.000.000 x 50% = 200.000.000 VND
Xem thêm:
2.5 Cách tính tiền lương trong thời gian ngừng việc, nghỉ hằng năm, nghỉ lễ, tết, nghỉ việc riêng có hưởng lương
Căn cứ vào Điều 111 Bộ Luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14 quy định người lao động có đủ 12 tháng làm việc tại một doanh nghiệp thì sẽ được hưởng hằng năm và hưởng nguyên lương theo hợp đồng từ 12 đến 16 ngày.
Chiếu theo Điều 112 Bộ Luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14 quy định ngày nghỉ hằng năm tăng thêm theo thâm niên của người lao động: người lao động cứ 5 năm làm việc cho một doanh nghiệp thì số ngày nghỉ hằng năm được tăng thêm tương ứng 1 ngày.
Đối với trường hợp nghỉ hưởng nguyên lương
Tại Điều 115 Bộ Luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14 quy định ngày nghỉ lễ, tết người lao động được hưởng nguyên lương. Ngoài ra các trường hợp sau đây nghỉ việc riêng vẫn được hưởng nguyên lương:
- Kết hôn: nghỉ 3 ngày
- Con đẻ hoặc con nuôi kết hôn: nghỉ 1 ngày
- Cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi của vợ hoặc chồng mất: nghỉ 3 ngày
- Vợ hoặc chồng mất: nghỉ 3 ngày
- Con đẻ hoặc con nuôi mất: nghỉ 3 ngày
Đối với trường hợp nghỉ không hưởng lương
Trường hợp được nghỉ nhưng không hưởng lương nhưng phải báo cho người sử dụng lao động:
- Ông bà nội, ông bà ngoại mất: nghỉ 1 ngày
- Anh, chị hoặc em ruột mất được nghỉ 1 ngày
- Cha/mẹ kết hôn được nghỉ 1 ngày
- Anh, chị hoặc em ruột kết hôn được nghỉ 1 ngày
Bên cạnh đó, quý doanh nghiệp có thể lựa chọn tính lương trong Excel để có thể thực hiện nhanh chóng và chính xác nhất. Đây cũng là công cụ quen thuộc đối với các bộ phận nhân sự hiện nay.
3. Những nguyên tắc tính lương trong doanh nghiệp
Trong doanh nghiệp, việc áp dụng những nguyên tắc tính lương đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tính công bằng và động viên cho nhân viên. Một trong những nguyên tắc quan trọng là tính công bằng, nơi mức lương phản ánh đúng giá trị và đóng góp của mỗi nhân viên.
3.1 Kỳ hạn lương
Kỳ hạn trả lương được xác định dựa trên hình thức làm việc và thỏa thuận giữa người lao động và doanh nghiệp.
Đối với người lao động làm việc theo giờ, ngày, hoặc tuần, họ sẽ được trả lương ngay sau kỳ làm việc tương ứng. Tùy thuộc vào thỏa thuận, họ cũng có thể nhận lương gộp ít nhất mỗi 15 ngày.
Người lao động nhận lương hàng tháng sẽ được trả một lần vào cuối tháng hoặc nửa tháng tùy thuộc vào quy định của doanh nghiệp.
Đối với người lao động theo hình thức sản phẩm hoặc lương khoán, kỳ hạn trả lương sẽ phụ thuộc vào thỏa thuận cụ thể giữa hai bên. Trong trường hợp công việc kéo dài, người lao động có thể được tạm ứng tiền lương hàng tháng dựa trên khối lượng công việc đã hoàn thành. Điều này giúp đảm bảo sự công bằng và ổn định tài chính cho người lao động trong quá trình làm việc.
3.2 Nguyên tắc trả lương
Trả lương đúng hạn và đầy đủ là nghĩa vụ cơ bản của mỗi doanh nghiệp đối với người lao động. Dù là trả tiền mặt trực tiếp, qua tài khoản ngân hàng hay gián tiếp qua trung gian, việc này không chỉ thể hiện tôn trọng mà còn là bảo đảm cho sự ổn định cuộc sống của nhân viên.
Tuy nhiên, trong trường hợp không thể trả lương đúng hạn do lý do bất khả kháng, doanh nghiệp cần tiến hành các biện pháp khắc phục và thông báo cho nhân viên kịp thời. Việc trả lương không được chậm quá 1 tháng là điều cần tuân thủ, và mức độ chậm lương sẽ quyết định việc trả thêm tiền.
Nếu thời gian chậm lương dưới 15 ngày, không cần phải trả thêm. Tuy nhiên, nếu chậm lương trên 15 ngày, doanh nghiệp phải trả thêm một khoản tiền ít nhất bằng số tiền trả chậm nhân với lãi suất trần huy động tiền gửi theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Mỗi doanh nghiệp có thể áp dụng nhiều cách tính lương và trả lương cho từng vị trí, nhưng điều quan trọng là đảm bảo sự công bằng và phù hợp với năng lực và công việc của người lao động. Điều này sẽ giúp tạo ra môi trường làm việc tích cực và động viên nhân viên phát triển bản thân.
4. Cách tính lương trong một số trường hợp đặc biệt
Cách tính lương trong một số trường hợp đặc biệt thường đòi hỏi sự linh hoạt và hiểu biết sâu rộng về quy định lao động và chính sách công ty. Trong trường hợp làm việc theo ca hoặc đêm, tính lương cũng có thể được điều chỉnh để phản ánh sự đòi hỏi và những khó khăn đặc biệt của thời gian làm việc đó.
4.1 Cách tính lương làm thêm vào ngày chủ nhật cho lao động
Trong ngày nghỉ hằng tuần, người lao động được tính lương làm thêm ít nhất là 200% so với mức lương cơ bản hàng ngày. Điều này đảm bảo rằng họ nhận được một khoản thù lao xứng đáng cho sự hy sinh thời gian cá nhân vào ngày nghỉ.
Công thức tính lương ngày chủ nhật sẽ là:
Lương ngày chủ nhật = Lương cơ bản của ngày * 200%
Ví dụ, nếu lương cơ bản của ngày là 193.307 VNĐ, người lao động sẽ nhận được:
193.307 VNĐ * 200% = 384.614 VNĐ vào ngày chủ nhật.
Điều này không chỉ khuyến khích sự linh hoạt trong việc làm thêm của nhân viên mà còn đảm bảo rằng họ được công nhận và đền đáp xứng đáng cho công sức bổ sung vào ngày nghỉ.
4.2 Cách tính lương tháng 13 cho người lao động
Để tính lương tháng 13 cho người lao động, có hai phương pháp chính:
- Tính theo tiền lương trung bình của 12 tháng: Nếu người lao động đã làm đủ 12 tháng trở lên, mức lương tháng 13 sẽ bằng tiền lương trung bình của 12 tháng.
Ví dụ: Nếu mức lương của Anh A từ tháng 1/2021 đến tháng 12/2021 là 15 triệu đồng/tháng, thì mức lương tháng 13 của Anh A sẽ là: (15 triệu đồng x 12 tháng) / 12 tháng = 15 triệu đồng.
- Tính theo thời gian làm việc trong năm: Nếu người lao động làm chưa đủ 12 tháng, mức lương tháng 13 sẽ phụ thuộc vào thời gian làm việc trong năm tính thưởng.
Ví dụ: Nếu Anh A làm việc từ tháng 3/2021 đến tháng 5/2021 (tức là 2 tháng), với mức lương là 6 triệu đồng/tháng, mức lương tháng 13 của Anh A sẽ được tính như sau:
(2 tháng / 12 tháng) x 6 triệu đồng = 1 triệu đồng.
Cả hai phương pháp đều đảm bảo tính công bằng và đối xứng với thời gian làm việc của người lao động, mang lại sự động viên và khích lệ trong công việc.
Cách tính lương tháng 13 theo mức lương tháng 12 là phổ biến và bảo vệ quyền lợi của người lao động. Đơn giản và dễ hiểu, đảm bảo sự ổn định và tin cậy trong mối quan hệ lao động. Việc này khích lệ nhân viên hoạt động tích cực hơn, đồng thời đảm bảo sự công bằng và đồng thuận trong việc thưởng cho nhân viên.
4.3 Cách tính lương nghỉ việc
Trong trường hợp người lao động nghỉ việc do lỗi từ phía họ, doanh nghiệp sẽ không chi trả khoản tiền lương còn lại. Tuy nhiên, nếu nghỉ việc là do lỗi từ phía doanh nghiệp, người lao động sẽ được hưởng quyền lợi lương theo điều khoản trong hợp đồng lao động.
Trong tình huống xảy ra các yếu tố bất khả kháng như thiên tai, thảm họa, dịch bệnh hoặc di dời địa điểm sản xuất theo yêu cầu của nhà nước, và các yếu tố quan trọng như điện, nước, nguyên liệu sản xuất không đảm bảo, hai bên sẽ thỏa thuận về việc tính và trả lương như sau:
- Nếu ngừng việc dưới 14 ngày, tiền lương ngừng việc không được thấp hơn mức lương tối thiểu quy định trong hợp đồng lao động.
- Nếu ngừng việc trên 14 ngày, hai bên sẽ thỏa thuận để đảm bảo tiền lương ngừng việc không dưới mức lương tối thiểu.
Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của cả hai bên và đảm bảo tính công bằng trong việc xử lý các tình huống khẩn cấp và bất khả kháng.
Trên đây AZTAX đã cung cấp cách tính lương cụ thể cho doanh nghiệp cần có thể tham khảo. Hy vọng bài viết sẽ giúp người sử dụng lao động và người động có thể hiểu được cách tính lương như thế nào phù hợp. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể tham khảo dịch vụ tính lương do AZTAX cung cấp.
