Phụ cấp lương là một trong những phúc lợi hàng đầu nằm trong bảng lương người lao động. Vậy làm sao để biết rõ quy định về các khoản phụ cấp theo lương hiện nay thế nào và định nghĩa được phụ cấp là gì? AZTAX hy vọng bài viết sẽ mang đến thông tin hữu ích cần thiết về cách tính phụ cấp chi tiết nhất, mời quý bạn đọc cùng theo dõi nhé!
1. Phụ cấp lương là gì? Phụ cấp lương bao gồm những khoản tiền nào?
Căn cứ theo Bộ luật Lao động 45/2019/QH14, mức lương được định nghĩa là số tiền phải trả cho công việc hoặc chức danh cụ thể. Trong khi đó, phụ cấp lương là các khoản bổ sung nhằm bù đắp các yếu tố như điều kiện lao động, tính chất phức tạp của công việc, hoàn cảnh sinh hoạt, và mức độ hấp dẫn lao động mà mức lương trong hợp đồng lao động chưa tính đến hoặc chưa đủ.
Phụ cấp lương hay tiền phụ cấp là gì đóng vai trò quan trọng trong tổng thu nhập của người lao động và bao gồm các khoản phụ cấp ngoài lương khác nhau như: Phụ cấp theo vùng, phụ cấp hấp dẫn nhân tài, phụ cấp theo trách nhiệm công việc, phụ cấp dành cho cấp quản lý, phụ cấp theo cấp bậc chức vụ, phụ cấp làm việc trong môi trường nguy hiểm, phụ cấp di chuyển, phụ cấp đặc biệt, phụ cấp làm việc vào ca đêm và nhiều loại khác. Ngoài ra, các khoản sau đây không được xem là phụ cấp lương:
- Tiền thưởng, tiền ăn giữa ca.
- Các khoản hỗ trợ như: Xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở, tiền giữ trẻ và nuôi con nhỏ.
- Hỗ trợ cho nhân viên khi có thân nhân mất, khi nhân viên kết hôn, sinh nhật của nhân viên và trợ cấp cho nhân viên gặp khó khăn do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ khác.
Cách trả phụ cấp lương thường là hàng tháng, có thể được tính trên mức lương tối thiểu quy định bởi nhà nước, lương cơ bản, hoặc dưới dạng một số tiền cố định, phụ thuộc vào chính sách và đối tượng hưởng phụ cấp. Các điều khoản về phụ cấp có thể được thỏa thuận trong hợp đồng lao động, thỏa ước lao động, hoặc thực hiện theo quy định của công ty.
Xem thêm: Ngạch lương là gì
2. Cách tính phụ cấp lương hiện nay thế nào?
2.1 Cách tính phụ cấp theo lương cơ sở
Pháp luật quy định cụ thể về mức lương cơ sở của người lao động tại khoản 2 Điều 3 Nghị định 24/2023/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/07/2023 về lương cơ sở. Các khoản phụ cấp theo lương cơ sở hiện nay được tính như sau:
| Mức phụ cấp từ ngày 01/07/2023 = Mức lương cơ sở x Hệ số phụ cấp hiện hưởng |
2.2 Cách tính phụ cấp theo phần trăm mức lương hiện hưởng, phụ cấp chức vụ lãnh đạo và phụ cấp thâm niên vượt khung
Phụ cấp theo phần trăm mức lương hiện hưởng, phụ cấp chức vụ lãnh đạo và phụ cấp thâm niên vượt khung được tính theo công thức tính lương vượt khung như sau:
| Mức phụ cấp thực hiện từ ngày 01/7/2023 | = | Mức lương thực hiện từ ngày 01/07/2023
+ Mức phụ cấp chức vụ lãnh đạo thực hiện từ ngày 01/07/2023 (nếu có) + Mức phụ cấp thâm niên vượt khung thực hiện từ ngày 01/7/2023 (nếu có) |
x Tỷ lệ % phụ cấp được hưởng theo quy định |
2.3 Cách tính phụ cấp bằng mức tiền cụ thể
Đối với các khoản phụ cấp tiền lương hiện hành có quy định bằng mức tiền cụ thể thì giữ nguyên. Phụ cấp được tính bằng với mức cụ thể đã giao ước trước trong hợp đồng lao động. Phụ cấp theo mức tiền cụ thể hạn chế được sai sót trong quá trình tính lương.
2.4 Cách tính phụ cấp theo hệ số chênh lệch bảo lưu
Hiện tại, pháp luật chưa cung cấp định nghĩa cụ thể về hệ số chênh lệch bảo lưu. Tuy nhiên, trong các văn bản hướng dẫn về xếp lương cho cán bộ, công chức, viên chức khi thực hiện nâng ngạch hoặc chuyển ngạch, đều đề cập đến loại hệ số này. Hệ số chênh lệch bảo lưu được tính phổ biến trong 3 trường hợp bao gồm:
- Khi nâng ngạch công chức, viên chức
- Khi chuyển ngạch trong cùng loại công chức, viên chức
- Khi chuyển công tác công chức, viên chức
Hệ số chênh lệch bảo lưu sẽ được hưởng tối thiểu 18 tháng. Thời gian được tính từ ngày chuyển công tác và được tính tròn số sau dấu phẩy 2 số. Cụ thể như sau:
| Mức phụ cấp từ ngày 01/072023 = Mức lương cơ sở x Hệ số hoạt động phí theo quy định |
3. Có bắt buộc phải trả phụ cấp lương cho người lao động không?
Trong thực tế, các khoản phụ cấp được hiểu chỉ là một khoản tiền được trả để bù đắp các yếu tố như điều kiện lao động, tính phức tạp của công việc, hoàn cảnh sinh hoạt, và khả năng thu hút lao động mà mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động chưa đầy đủ. Do đó, không phải tất cả người lao động đều được hưởng phụ cấp này. Việc trả phụ cấp phụ thuộc vào điều kiện và nhiệm vụ cụ thể của từng người lao động. Trong trường hợp mức lương đã tính đến và bù đắp đầy đủ các yếu tố này, người lao động sẽ không nhận thêm phụ cấp.
Vì vậy, người sử dụng lao động không bắt buộc phải trả phụ cấp lương cho tất cả nhân viên của mình. Ngoài ra, pháp luật không quy định về các khoản phụ cấp theo lương mà mọi điều khoản sẽ được thỏa thuận dựa trên mỗi tình huống, điều kiện và hoàn cảnh cụ thể giữa người sử dụng lao động và người lao động.
4. Mức lương và phụ cấp lương trong hợp đồng lao động
Mức lương và phụ cấp lương trong hợp đồng lao động phải tuân theo các quy định về các khoản phụ cấp theo lương của pháp luật về tiền lương tối thiểu, bảng lương, thang lương, hệ số lương, cơ chế trả lương, thời hạn trả lương và cách thức trả lương, cùng các khoản bổ sung khác. Thêm vào đó, mức lương và phụ cấp lương cũng cần phải phù hợp với khả năng tài chính của cơ quan, tổ chức, hoặc đơn vị, cũng như với năng lực và kết quả làm việc của người lao động.
Căn cứ theo Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH ban hành ngày 12/11/2020 đã quy định cụ thể về cách ghi mức lương và phụ cấp lương trong hợp đồng lao động. Về mức lương và các khoản phụ cấp lương được ghi như sau:
- Mức lương tính theo thời gian của công việc hoặc chức danh, dựa trên thang lương hoặc bảng lương được xây dựng theo quy định về các khoản phụ cấp theo lương.
- Đối với người lao động nhận lương theo sản phẩm hoặc lương khoán, mức lương được ghi dựa trên thời gian để xác định đơn giá sản phẩm hoặc lương khoán.
- Các khoản phụ cấp lương nhằm bù đắp cho yếu tố về điều kiện lao động, tính phức tạp của công việc, hoàn cảnh sinh hoạt, và mức độ thu hút lao động, những yếu tố mà mức lương đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động chưa đầy đủ hoặc chưa tính đến.
- Các khoản phụ cấp lương liên quan đến quá trình làm việc và kết quả thực hiện công việc của người lao động.
Phụ cấp lương là gì và các quy định pháp luật về các khoản phụ cấp đã được làm rõ qua nội dung bài viết. Việc người lao động nắm rõ về phụ cấp của mình khi đó sẽ giảm thiểu tối đa tranh chấp cũng như bị thiệt thòi, ảnh hưởng lợi ích cá nhân với người sử dụng lao động. Nếu quý bạn đọc còn thắc mắc về vấn đề trên hay các khó khăn về tiền lương, thang, bảng lương hãy liên hệ ngay cho AZTAX để được hỗ trợ nhanh chóng nhất nhé!
