Truy thu thuế thu nhập cá nhân luôn là một vấn đề quan trọng trong việc quản lý tài chính quốc gia và duy trì sự công bằng trong xã hội. Khi nền kinh tế phát triển, việc thực hiện nghĩa vụ thuế của mỗi cá nhân trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, tình trạng trốn thuế hay gian lận thuế không phải là hiếm gặp, gây ảnh hưởng đến sự công bằng và hiệu quả trong công tác thu ngân sách nhà nước. Trong bài viết sau, AZTAX sẽ phân tích các khía cạnh liên quan đến truy thu thuế thu nhập cá nhân và đưa ra các giải pháp tối ưu.
1. Truy thu thuế thu nhập cá nhân là gì?
Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng phát triển và phức tạp, việc truy thu thuế thu nhập cá nhân trở thành một vấn đề nổi bật, không chỉ với các cơ quan chức năng mà còn đối với từng cá nhân trong xã hội. Thuế thu nhập cá nhân là nguồn thu quan trọng giúp duy trì sự ổn định của nền tài chính quốc gia, nhưng không phải ai cũng tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ thuế của mình. Vậy truy thu thuế TNCN là gì?
Truy thu thuế cá nhân là quá trình cơ quan thuế tiến hành kiểm tra và yêu cầu nộp bổ sung số tiền thuế chưa được hoàn thành, hoặc đã đóng nhưng chưa đủ theo quy định pháp lý. Đây là một công cụ quan trọng trong công tác quản lý thuế của Nhà nước, giúp đảm bảo ổn định nguồn thu cho ngân sách quốc gia và bảo vệ sự công bằng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế của các cá nhân và tổ chức.
Mỗi cá nhân đều phải hiểu rõ truy thu thuế là gì để tuân thủ nghiêm ngặt các quy định thuế và chủ động khai báo đầy đủ, chính xác các thông tin liên quan đến thu nhập và tài chính của mình.
2. Trường hợp nào bị truy thu thuế thu nhập cá nhân 2025
Người lao động cần nắm rõ các trường hợp bị truy thu thuế thu nhập cá nhân để chủ động kê khai thu nhập một cách chính xác, từ đó tránh được các sai sót có thể dẫn đến hậu quả tài chính nghiêm trọng về sau.
Các cá nhân kinh doanh online có thể bị truy thu thuế trong những tình huống sau:
- Không đăng ký kinh doanh theo đúng quy định pháp luật.
- Không thực hiện khai báo thuế đầy đủ và chính xác như yêu cầu.
- Chậm nộp thuế hoặc nộp thiếu số tiền thuế cần thiết.
- Có hành vi gian lận hoặc trốn thuế.
- Không lưu giữ hoặc cung cấp đầy đủ hóa đơn, chứng từ chứng minh cho hoạt động kinh doanh của mình.
Việc bị truy thu thuế cá nhân không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn có thể dẫn đến các hình thức xử phạt nghiêm khắc. Vì vậy, việc tuân thủ các quy định thuế và kê khai đầy đủ, chính xác là rất quan trọng để tránh những hậu quả không mong muốn.
3. Thời hạn truy thu thuế thu nhập cá nhân là bao lâu?
Truy thu thuế thu nhập cá nhân từ năm nào là vấn đề vai trò quan trọng, vì nó tác động trực tiếp đến các quyết định xử lý, mức phạt và nghĩa vụ tài chính của người nộp thuế. Nắm rõ quy định về thời gian này sẽ giúp cả cơ quan thuế và người nộp thuế tránh được những phiền toái, rủi ro không cần thiết.
Để hiểu rõ quy định truy thu thuế thu nhập cá nhân từ năm nào, hãy AZTAX tìm hiểu qua các điều luật liên quan. Theo quy định tại khoản 6, Điều 8 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, thời gian truy thuế cá nhân được quy định như sau:
Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn; thời hạn được coi là chưa bị xử phạt; thời hạn truy thu thuế
..
6. Thời hạn truy thu thuế
a) Quá thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính về thuế thì người nộp thuế không bị xử phạt nhưng vẫn phải nộp đủ tiền thuế truy thu (số tiền thuế thiếu, số tiền thuế trốn, số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn cao hơn quy định, tiền chậm nộp tiền thuế) vào ngân sách nhà nước trong thời hạn mười năm trở về trước, kể từ ngày phát hiện hành vi vi phạm. Trường hợp người nộp thuế không đăng ký thuế thì phải nộp đủ số tiền thuế thiếu, số tiền thuế trốn, tiền chậm nộp tiền thuế cho toàn bộ thời gian trở về trước, kể từ ngày phát hiện hành vi vi phạm.
b) Thời hạn truy thu thuế tại điểm a khoản này chỉ áp dụng đối với các khoản thuế theo pháp luật về thuế và khoản thu khác do tổ chức, cá nhân tự khai, tự nộp vào ngân sách nhà nước.
Đối với các khoản thu từ đất đai hoặc khoản thu khác do cơ quan có thẩm quyền xác định nghĩa vụ tài chính của tổ chức, cá nhân thì cơ quan có thẩm quyền xác định thời hạn truy thu theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật có liên quan nhưng không ít hơn thời hạn truy thu theo quy định tại điểm a khoản này.
Như vậy AZTAX đã giải thích rõ thời hạn truy thu thuế là bao nhiêu năm. Theo quy định hiện hành, thời gian truy thu thuế thu nhập cá nhân được xác định trong vòng 10 năm tính từ ngày phát hiện hành vi vi phạm. Sau thời hạn này, người lao động sẽ không bị xử phạt nữa, tuy nhiên vẫn phải hoàn trả số thuế chưa nộp.
Trong trường hợp cá nhân không thực hiện đăng ký thuế, họ sẽ phải nộp đủ số thuế còn thiếu, thuế trốn, và tiền chậm nộp cho toàn bộ khoảng thời gian tính từ khi hành vi vi phạm được phát hiện.
Xem thêm: Cách tính tiền chậm nộp thuế mới nhất theo quy định
4. Cơ quan nào có thẩm quyền truy thu thuế thu nhập cá nhân của người lao động?
Quá trình truy thu thuế TNCN không chỉ liên quan đến việc xác định số thuế phải nộp mà còn phản ánh sự nghiêm túc của cơ quan thuế trong việc bảo vệ quyền lợi của cộng đồng và duy trì kỷ cương pháp luật.
4.1 Cơ quan có thẩm quyền truy thu thuế của người lao động
Việc truy thu thuế cá nhân thuộc thẩm quyền của các cơ quan quản lý thuế, bao gồm Tổng cục Thuế, Cục Thuế và Chi cục Thuế. Các cơ quan này có trách nhiệm thực hiện kiểm tra, xác định số thuế còn thiếu và yêu cầu người nộp thuế hoàn tất nghĩa vụ tài chính của mình.
Đối với trường hợp liên quan đến xuất nhập khẩu hàng hóa, thẩm quyền truy thu thuế TNCN thuộc về Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan và Chi cục Hải quan. Mục đích của việc truy thuế cá nhân không chỉ là đảm bảo nguồn thu cho ngân sách quốc gia, mà còn nhằm duy trì sự công bằng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế của cá nhân và doanh nghiệp.
4.2 Cơ quan thuế có quyền truy thu thuế từ tài khoản cá nhân không?
Gần đây trên mạng xã hội lan nhiều thông tin trái chiều về các vấn đề pháp lý, bao gồm cả nghĩa vụ thuế của cá nhân. Một câu hỏi mà nhiều người đang quan tâm hiện nay là liệu tài khoản cá nhân có bị truy thu thuế không? nếu những thông tin về họ được chia sẻ trên các nền tảng xã hội?
Câu trả lời là: Không. Cơ quan thuế không có quyền truy cập vào tài khoản cá nhân để thu thuế trực tiếp.
Theo quy định của pháp luật hiện hành, cơ quan thuế chỉ có thể yêu cầu các tổ chức liên quan như ngân hàng, sàn giao dịch thương mại điện tử, hoặc đơn vị vận chuyển cung cấp thông tin phục vụ mục đích thanh tra và kiểm tra nghĩa vụ thuế của người nộp thuế.
Việc thu thập thông tin này được thực hiện theo các nguyên tắc quản lý chặt chẽ, nhằm đảm bảo quyền lợi và bảo mật của cá nhân. Các cơ quan thuế chỉ can thiệp khi có dấu hiệu vi phạm nghĩa vụ thuế, chẳng hạn như khi người nộp thuế không thực hiện khai báo đầy đủ hoặc có hành vi trốn thuế.
Vì vậy, thông tin rằng cơ quan thuế sẽ có quyền truy thu thuế từ tài khoản cá nhân là không chính xác. Các quy định về thuế vẫn tuân theo các bước kiểm tra và yêu cầu thông tin qua các cơ quan, tổ chức hợp pháp, không phải trực tiếp từ tài khoản cá nhân của người nộp thuế.
5. Thời hạn nộp thuế thu nhập cá nhân là khi nào?
Không nộp thuế đúng thời hạn có thể dẫn đến các khoản phạt, lãi suất và làm ảnh hưởng đến uy tín của cá nhân hoặc tổ chức. Chính vì vậy, việc hiểu rõ thời hạn nộp thuế TNCN là rất quan trọng. Khi nắm bắt chính xác thời gian nộp thuế, người nộp thuế sẽ chủ động hơn trong việc sắp xếp tài chính và thực hiện nghĩa vụ thuế đúng hạn, tránh được các rủi ro về pháp lý và tài chính.
Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế thu nhập cá nhân được quy định cụ thể như sau:
- Khai thuế theo tháng: Hồ sơ phải được nộp chậm nhất vào ngày 20 của tháng sau, tính từ thời điểm phát sinh nghĩa vụ thuế.
- Khai thuế theo quý: Thời hạn nộp hồ sơ là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên của quý tiếp theo, kể từ khi phát sinh nghĩa vụ thuế.
- Khai thuế theo năm:
-
- Hồ sơ quyết toán thuế năm: Phải nộp trước ngày cuối cùng của tháng thứ 3 sau khi kết thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính.
- Hồ sơ khai thuế năm: Thời hạn nộp là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên trong năm dương lịch hoặc năm tài chính.
- Hồ sơ quyết toán thuế của cá nhân trực tiếp quyết toán: Cần nộp trước ngày cuối cùng của tháng thứ 4 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch.
- Hồ sơ khai thuế khoán: Đối với hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán, thời hạn là ngày 15 tháng 12 của năm trước. Trường hợp mới bắt đầu kinh doanh, hồ sơ phải được nộp trong vòng 10 ngày kể từ ngày bắt đầu hoạt động.
- Khai thuế theo từng lần phát sinh nghĩa vụ: Thời gian nộp hồ sơ là trong vòng 10 ngày kể từ khi nghĩa vụ thuế phát sinh.
6. Người lao động có hành vi trốn thuế thu nhập cá nhân sẽ bị xử phạt thế nào?
Trốn thuế thu nhập cá nhân là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách nhà nước. Khi người lao động có hành vi trốn thuế, ngoài việc bị truy thu thuế, họ còn phải đối mặt với các mức phạt hành chính và có thể chịu những hình thức xử lý nghiêm khắc.
Theo Điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, các hình thức xử phạt đối với hành vi trốn thuế thu nhập cá nhân của người lao động được quy định như sau:
- Phạt tiền 1 lần số thuế trốn trong trường hợp có tình tiết giảm nhẹ đối với các hành vi vi phạm sau:
-
- Không nộp hồ sơ đăng ký thuế, không nộp hồ sơ khai thuế, hoặc nộp hồ sơ khai thuế muộn quá 90 ngày sau thời hạn quy định hoặc sau thời gian gia hạn, trừ các trường hợp đặc biệt theo Điều 13 Nghị định 125/2020/NĐ-CP.
- Nộp hồ sơ khai thuế quá hạn từ 91 ngày trở lên mà không phát sinh số thuế phải nộp.
- Không nộp hồ sơ khai thuế mà không phát sinh nghĩa vụ thuế.
- Nộp hồ sơ khai thuế quá hạn trên 90 ngày, có phát sinh thuế phải nộp, nhưng đã hoàn tất nghĩa vụ thuế và tiền chậm nộp trước khi cơ quan thuế thực hiện kiểm tra hoặc thanh tra thuế.
- Phạt tiền 1,5 lần số thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện hành vi vi phạm theo khoản 1 Điều 17 mà không có tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ.
- Phạt tiền 2 lần số thuế trốn nếu người nộp thuế có một tình tiết tăng nặng khi thực hiện các hành vi nêu tại khoản 1 Điều 17.
- Phạt tiền 2,5 lần số thuế trốn nếu có hai tình tiết tăng nặng.
- Phạt tiền 3 lần số thuế trốn nếu có ba tình tiết tăng nặng trở lên.
Ngoài mức phạt hành chính, người vi phạm còn phải hoàn trả đủ số thuế trốn vào ngân sách nhà nước.
Trong trường hợp hành vi trốn thuế đã hết thời hiệu xử phạt, người nộp thuế sẽ không bị phạt về hành vi trốn thuế nhưng vẫn phải nộp đủ số thuế chưa nộp và tiền chậm nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định tại khoản 6 Điều 8 Nghị định 125/2020/NĐ-CP.
7. Cách tra cứu nợ thuế TNCN mới nhất
Bước 1: Đăng nhập vào Cổng Thông tin điện tử của Tổng cục Thuế
Người nộp thuế (NNT) truy cập vào Trang thông tin điện tử của Tổng cục Thuế qua đường link https://thuedientu.gdt.gov.vn/.
Sau đó, chọn tab “Cá nhân” và nhấn “Đăng nhập”. NNT có thể sử dụng tài khoản Định danh điện tử của Bộ Công an hoặc tài khoản Thuế điện tử để đăng nhập. Nếu chưa có tài khoản, NNT có thể đăng ký bằng mã số thuế và số căn cước công dân của mình.
Bước 2: Chọn mục “Tra cứu” và chọn “Tra cứu nghĩa vụ thuế”
Khi vào mục “Tra cứu”, hệ thống sẽ hiển thị hai mục chính:
- Mục I: Bao gồm các khoản phải nộp, đã nộp, còn phải nộp, nộp thừa, các khoản miễn giảm, xóa nợ, hoàn thuế, đã hoàn và còn được hoàn.
- Mục II: Hiển thị các khoản còn phải nộp, nộp thừa và các khoản còn được hoàn đã được ghi nhận trong hệ thống quản lý thuế.
Tại bước này, NNT có thể tra cứu các thông tin như số tiền thuế đã nộp, số tiền thuế phải nộp hoặc số tiền thuế được hoàn.
8. Trường hợp được xóa nợ thuế TNCN
Theo quy định của pháp luật, một số trường hợp cụ thể và có lý do chính đáng sẽ được xem xét xoá nợ thuế. Điều này không chỉ là sự hỗ trợ cho người lao động mà còn phản ánh tính nhân văn và công bằng của hệ thống thuế.
Điều 85 của Luật Quản lý thuế 2019 quy định các trường hợp được xóa nợ thuế thu nhập cá nhân, bao gồm:
- Cá nhân đã qua đời hoặc bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, không còn tài sản (bao gồm cả tài sản thừa kế) để thanh toán các khoản thuế, tiền chậm nộp và tiền phạt còn nợ.
- Các khoản nợ thuế, tiền chậm nộp và tiền phạt của người nộp thuế không thuộc các trường hợp trên, nhưng đã bị áp dụng biện pháp cưỡng chế theo quy định tại điểm g, khoản 1 Điều 125 của Luật Quản lý thuế 2019. Nếu quá 10 năm kể từ khi hết hạn nộp thuế mà không thể thu hồi được, khoản nợ sẽ được xóa.
- Nếu người nộp thuế đã được xóa nợ trước khi bắt đầu lại sản xuất, kinh doanh hoặc thành lập cơ sở mới, họ sẽ phải hoàn trả các khoản nợ thuế, tiền chậm nộp và tiền phạt đã được xóa.
- Những trường hợp bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thảm họa, dịch bệnh nghiêm trọng, đã được miễn tiền chậm nộp theo quy định tại khoản 8 Điều 59 và gia hạn nộp thuế theo điểm a, khoản 1 Điều 62 của Luật Quản lý thuế 2019, nhưng vẫn không thể phục hồi sản xuất, kinh doanh và không có khả năng nộp thuế, tiền chậm nộp, và tiền phạt.
Hồ sơ xin xóa nợ thuế TNCN
Cơ quan thuế quản lý trực tiếp người nộp thuế thuộc diện xóa nợ sẽ lập và gửi hồ sơ xin xóa nợ đến cơ quan hoặc người có thẩm quyền. Hồ sơ xin xóa nợ bao gồm:
- Văn bản đề nghị xóa nợ thuế, tiền chậm nộp và tiền phạt do cơ quan thuế trực tiếp soạn thảo.
- Các tài liệu hỗ trợ đề nghị xóa nợ thuế, tiền chậm nộp và tiền phạt.
9. Một số lỗi thường gặp khi quyết toán thuế thu nhập cá nhân
- Đối với cá nhân:
-
- Điền sai mã số thuế hoặc thông tin về thu nhập cá nhân, dẫn đến sai lệch trong kê khai.
- Không khai báo đầy đủ thu nhập từ các nguồn khác nhau, dễ gây ra tình trạng bị truy thu thuế.
- Thiếu hồ sơ và chứng từ cần thiết, ví dụ như thiếu chứng từ khấu trừ thuế từ các đơn vị chi trả thu nhập.
- Không nộp hồ sơ đúng hạn, khiến cá nhân phải chịu phạt vì chậm nộp thuế.
- Quên kiểm tra lại số thuế đã nộp, dẫn đến sai sót, có thể thiếu hoặc thừa thuế.
- Không cập nhật thông tin giảm trừ cho người phụ thuộc, làm sai lệch số thuế phải nộp.
- Nộp hồ sơ không đúng nơi quy định, gây mất thời gian và làm chậm quá trình xử lý.
- Đối với các tổ chức:
-
- Không cập nhật đầy đủ danh sách các cá nhân được ủy quyền quyết toán thuế, gây thiếu sót trong quá trình kê khai.
- Khấu trừ thuế sai mức đối với lao động thử việc hoặc hợp đồng dưới 3 tháng.
- Chưa đối chiếu chính xác số thuế đã khấu trừ với số thuế thực tế nộp.
- Không cập nhật mã số thuế cá nhân, gây khó khăn trong việc đối chiếu và kiểm tra dữ liệu.
- Quên kiểm tra các khoản miễn thuế và giảm trừ trước khi tiến hành quyết toán thuế.
- Khai sai thu nhập chịu thuế, ví dụ như không tính đầy đủ phụ cấp, thưởng hay các khoản thu nhập khác.
- Không lập bảng kê chi tiết, dẫn đến thiếu các chứng từ cần thiết trong hồ sơ quyết toán.
Tóm lại, việc hiểu rõ về thời hạn truy thu thuế thu nhập cá nhân là rất quan trọng đối với mỗi cá nhân và doanh nghiệp. Thời hạn truy thu thuế là 10 năm tính từ thời điểm phát hiện hành vi vi phạm. Việc tuân thủ đúng các quy định về thời gian nộp thuế không chỉ giúp tránh được các hình thức xử phạt hành chính mà còn bảo vệ quyền lợi của người nộp thuế. Nếu bạn cần hỗ trợ các vấn đề về truy thuế thu nhập cá nhân, hãy liên hệ với AZTAX qua hotline 0932.383.089 để được giải đáp nhanh chóng.
