Thuế môn bài bậc 2 là gì? Đây là câu hỏi mà nhiều doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh thường thắc mắc khi bắt đầu hoạt động hoặc thay đổi vốn điều lệ. Việc hiểu rõ về mức thuế môn bài bậc 2 sẽ giúp bạn thực hiện nghĩa vụ thuế đúng hạn và tránh những rủi ro pháp lý không cần thiết. Trong bài viết này, AZTAX sẽ giải đáp thắc mắc về thuế môn bài bậc 2, những lưu ý quan trọng và thời hạn nộp thuế cho năm 2025.
1. Thuế môn bài bậc 2 là gì?
Mặc dù cụm từ “thuế môn bài bậc 2” không còn xuất hiện trong các quy định pháp luật, trên thực tế nhiều người vẫn sử dụng cách gọi này để ám chỉ mức lệ phí môn bài được quy định tại điểm b khoản 1 Điều 4 Nghị định 139/2016/NĐ-CP. Cụ thể, mức lệ phí này áp dụng cho tổ chức có vốn điều lệ hoặc vốn đầu tư không vượt quá 10 tỷ đồng, với mức thu là 2.000.000 đồng/năm.
Trước năm 2017, cụm từ “thuế môn bài” là cách gọi chính thức đối với khoản thu ngân sách từ hoạt động sản xuất, kinh doanh theo Pháp lệnh số 10-LCT/HĐNN7 ban hành năm 1983. Tuy nhiên, kể từ ngày 01/01/2017, thuật ngữ này đã được thay thế hoàn toàn bằng “lệ phí môn bài” trong các văn bản pháp luật hiện hành. Do đó, khi nói đến “thuế môn bài năm 2025”, thực tế là đang đề cập đến lệ phí môn bài theo quy định hiện hành.
Theo Phụ lục III về Danh mục và Tiểu mục được ban hành kèm theo Thông tư số 324/2016/TT-BTC, quy định liên quan đến lệ phí môn bài năm 2024 được phân loại như sau:
- Mục 2850: Lệ phí thuộc quản lý nhà nước liên quan đến lĩnh vực sản xuất và kinh doanh.
- Tiểu mục 2862: Áp dụng cho lệ phí môn bài bậc 1 – đây là mức lệ phí cao nhất trong khung quy định.
- Tiểu mục 2863: Tương ứng với lệ phí môn bài bậc 2 – là mức lệ phí đứng thứ hai về số tiền phải nộp.
Như vậy, mã tiểu mục sử dụng cho lệ phí môn bài bậc 2 là 2863.
2. Bậc thuế môn bài hộ kinh doanh cá thể năm 2025
2.1 Trường hợp hộ kinh doanh thành lập trước ngày 01/01/2025
Căn cứ theo quy định tại Nghị định số 22/2020/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 25/02/2020), các hộ kinh doanh được miễn lệ phí môn bài trong năm đầu tiên đăng ký kinh doanh. Do đó, những hộ kinh doanh đã đăng ký trước ngày 01/01/2025 đều thuộc nhóm được miễn lệ phí trong năm 2024.
Bắt đầu từ năm 2025 (tức là từ năm thứ hai hoạt động trở đi), hộ kinh doanh cá thể sẽ phải thực hiện nghĩa vụ nộp lệ phí môn bài hằng năm, mức tính thuế sẽ được dựa vào tổng doanh thu năm trước như sau:
- Mức 1 – 1.000.000 đồng/năm: áp dụng nếu doanh thu vượt trên 500 triệu đồng/năm;
- Mức 2 – 500.000 đồng/năm: áp dụng nếu doanh thu nằm trong khoảng trên 300 triệu đồng đến 500 triệu đồng/năm;
- Mức 3 – 300.000 đồng/năm: áp dụng nếu doanh thu từ trên 100 triệu đồng đến 300 triệu đồng/năm;
- Miễn lệ phí môn bài: trường hợp doanh thu không vượt quá 100 triệu đồng/năm.
2.2 Hộ kinh doanh đăng ký thành lập trong năm 2025
Những hộ kinh doanh cá thể được cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh trong khoảng thời gian từ ngày 01/01/2025 đến hết ngày 31/12/2025 sẽ được hưởng chính sách miễn lệ phí môn bài cho năm 2025 – tức là năm đầu tiên hoạt động.
Bắt đầu từ ngày 01/01/2026 trở đi, nếu không thuộc diện miễn lệ phí môn bài, các hộ kinh doanh này sẽ phải thực hiện kê khai và nộp lệ phí môn bài hàng năm, căn cứ theo mức doanh thu đạt được trong năm trước. Các mức thu cụ thể đã được trình bày ở phần trước.
Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp được miễn lệ phí môn bài theo quy định hiện hành, bao gồm:
- Hộ kinh doanh có doanh thu năm không vượt quá 100 triệu đồng;
- Không có địa điểm kinh doanh cố định;
- Hoạt động mang tính thời vụ hoặc không thường xuyên;
- Kinh doanh trong các ngành nghề đặc thù như làm muối (diêm nghiệp), nuôi trồng – khai thác thủy sản, hải sản hoặc cung cấp dịch vụ hậu cần phục vụ nghề cá.
3. Thuế môn bài công ty, chi nhánh, VPĐD, địa điểm kinh doanh năm 2025
3.1 Doanh nghiệp đăng ký thành lập trước ngày 01/01/2025
Đối với các doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện hoặc địa điểm kinh doanh đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh trước ngày 01/01/2025, việc nộp lệ phí môn bài trong năm 2025 được thực hiện như sau – do năm miễn thu là 2024 đã kết thúc:
- Mức 3.000.000 đồng/năm: Áp dụng với doanh nghiệp có vốn điều lệ vượt mức 10 tỷ đồng;
- Mức 2.000.000 đồng/năm: Áp dụng với doanh nghiệp có vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở xuống;
- Mức 1.000.000 đồng/năm: Dành cho các đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp (như chi nhánh, VPĐD, địa điểm kinh doanh) và các tổ chức kinh tế khác.
3.2 Doanh nghiệp thành lập trong năm 2025
Các tổ chức kinh tế, doanh nghiệp hoặc đơn vị trực thuộc (bao gồm cả chi nhánh và văn phòng đại diện) có ngày đăng ký thành lập từ 01/01/2025 đến 31/12/2025 sẽ được miễn lệ phí môn bài trong năm đầu tiên hoạt động.
Ví dụ minh họa: Một doanh nghiệp được cấp giấy phép kinh doanh vào ngày 30/03/2025 sẽ không phải nộp lệ phí môn bài trong năm đó. Tuy nhiên, kể từ năm 2026 (năm hoạt động thứ hai), doanh nghiệp sẽ phải kê khai và nộp lệ phí môn bài theo mức tương ứng với vốn điều lệ của mình.
4. Thời hạn nộp tờ khai thuế môn bài 2025
4.1 Trường hợp hộ kinh doanh cá thể, cá nhân kinh doanh
Việc nộp tờ khai lệ phí môn bài đối với các hộ và cá nhân kinh doanh thì không cần thực hiện. Cơ quan thuế sẽ có trách nhiệm xác định mức lệ phí phải nộp dựa trên thông tin quản lý, sau đó sẽ gửi thông báo cụ thể đến người nộp thuế.
4.2 Trường hợp doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh
Các tổ chức kinh tế như doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện hoặc địa điểm kinh doanh cần nộp tờ khai lệ phí môn bài trong thời hạn quy định. Cụ thể, hạn chót là ngày 30 tháng 01 của năm kế tiếp năm thành lập hoặc năm phát sinh nghĩa vụ khai thuế.
Các đối tượng áp dụng bao gồm:
- Doanh nghiệp nhỏ;
- Doanh nghiệp mới chuyển đổi từ hộ kinh doanh cá thể;
- Các đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp như chi nhánh, VPĐD;
- Các địa điểm kinh doanh độc lập.
Ví dụ minh họa:
- Doanh nghiệp được thành lập trong năm 2024 cần hoàn thành việc nộp tờ khai lệ phí môn bài trước ngày 30/01/2025.
- Nếu thành lập trong năm 2025, thời hạn nộp tờ khai là trước ngày 30/01/2026.
4.3 Trường hợp thay đổi vốn điều lệ
Khi có sự điều chỉnh vốn điều lệ hoặc vốn đầu tư, doanh nghiệp phải cập nhật lại tờ khai lệ phí môn bài. Thời hạn nộp lại tờ khai là chậm nhất vào ngày 30/01 của năm kế tiếp năm có thay đổi, bất kể việc thay đổi vốn đó có làm thay đổi bậc lệ phí hay không.
Ví dụ minh họa:
Doanh nghiệp điều chỉnh tăng vốn điều lệ trong năm 2025 thì cần hoàn tất việc nộp lại tờ khai lệ phí môn bài trước ngày 30/01/2026.
5. Thời hạn nộp thuế môn bài 2025
Tất cả các đối tượng có nghĩa vụ nộp lệ phí môn bài – bao gồm hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, doanh nghiệp và các đơn vị phụ thuộc như chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh – cần thực hiện việc nộp lệ phí chậm nhất vào ngày 30 tháng 01 hàng năm.
Bên cạnh đó, theo quy định tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP, có một số tình huống đặc biệt được quy định riêng về thời điểm nộp lệ phí môn bài, cụ thể như sau:
5.1 Doanh nghiệp nhỏ hoặc doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh
Các doanh nghiệp có quy mô nhỏ hoặc những đơn vị vừa chuyển đổi từ hộ kinh doanh cá thể (bao gồm chi nhánh, văn phòng đại diện và địa điểm kinh doanh) sẽ phải thực hiện nghĩa vụ nộp lệ phí môn bài theo các mốc thời gian quy định, ngay sau khi kết thúc thời gian được miễn lệ phí:
- Trường hợp kết thúc miễn thuế trong 6 tháng đầu năm 2025 (từ 01/01 đến 30/06): Hạn nộp lệ phí môn bài là trước ngày 30/07/2025.
- Trường hợp kết thúc miễn thuế trong 6 tháng cuối năm 2025 (từ 01/07 đến 31/12): Thời hạn nộp là trước ngày 30/01/2026.
5.2 Hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh tái hoạt động sau khi giải thể
Trong trường hợp hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh đã ngừng hoạt động trước đó và quay trở lại kinh doanh, thời điểm nộp lệ phí môn bài được xác định dựa vào thời gian bắt đầu hoạt động lại:
- Nếu hoạt động trở lại trong nửa đầu năm 2025: Lệ phí môn bài phải được nộp trước ngày 30/07/2025.
- Nếu hoạt động trở lại trong nửa cuối năm 2025: Hạn cuối nộp lệ phí là ngày 30/01/2026.
6. Cách nộp tờ khai lệ phí môn bài và nộp tiền thuế môn bài
6.1 Nộp tờ khai và lệ phí môn bài qua mạng
Hiện nay, hình thức nộp lệ phí môn bài trực tuyến được ưu tiên triển khai rộng rãi nhằm tiết kiệm thời gian và giảm tải cho các cơ quan thuế. Người nộp thuế có thể truy cập một trong hai cổng thông tin điện tử dưới đây để kê khai:
- https://nhantokhai.gdt.gov.vn
- https://nopthue.gdt.gov.vn
Sau khi hoàn thành việc kê khai trực tuyến, người nộp thuế thực hiện quy trình nộp lệ phí môn bài qua mạng với 4 bước cơ bản:
- Bước 1: Mở một tài khoản ngân hàng mang tên doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh, sau đó tiến hành chuyển tiền vào tài khoản này để sử dụng cho việc thực hiện nghĩa vụ nộp thuế.
- Bước 2: Thực hiện đăng ký ngân hàng với chức năng nộp thuế điện tử tại cổng thông tin của Tổng cục Thuế.
Bước 3: Liên hệ ngân hàng để yêu cầu kích hoạt chức năng thanh toán thuế điện tử.
Bước 4: Sử dụng chữ ký số (token) để hoàn tất việc nộp lệ phí môn bài thông qua cổng điện tử đã đăng ký.
6.2 Nộp tờ khai và lệ phí môn bài trực tiếp
Trong trường hợp không thể hoặc không muốn thực hiện online, người nộp thuế có thể thực hiện trực tiếp như sau:
- Nộp tờ khai lệ phí môn bài theo mẫu số 01/MBAI tại Chi cục Thuế nơi đã thực hiện đăng ký kinh doanh.
- Sau đó, nộp số tiền lệ phí môn bài tại Kho bạc Nhà nước thông qua Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) – đơn vị phối hợp thu ngân sách nhà nước.
Lưu ý: Hiện nay, phần lớn các cơ quan thuế khuyến khích hình thức kê khai và nộp thuế điện tử nhằm giảm tải công việc tiếp nhận hồ sơ. Do đó, nếu bạn lựa chọn hình thức nộp trực tiếp, nên liên hệ trước với cơ quan thuế để xác nhận thời gian làm việc và quy trình tiếp nhận hồ sơ, tránh việc đi lại nhiều lần không cần thiết.
7. Lưu ý cách tính lệ phí môn bài đối với mỗi loại hình
Căn cứ xác định mức lệ phí môn bài theo thời điểm thành lập:
- Nếu doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh bắt đầu đi vào hoạt động trong khoảng thời gian từ ngày 01 tháng 01 đến ngày 30 tháng 6, thì sẽ phải thực hiện nghĩa vụ nộp lệ phí môn bài đầy đủ cho cả năm đó.
- Nếu thành lập trong nửa cuối năm (từ ngày 01/7 đến 31/12) thì chỉ phải nộp 50% mức lệ phí môn bài áp dụng cho cả năm.
Quy định lệ phí môn bài khi có hoạt động tạm ngừng kinh doanh:
- Nếu đơn vị tạm ngừng kinh doanh trọn vẹn cả năm dương lịch, thì không phải nộp lệ phí môn bài cho năm đó.
- Trường hợp ngừng kinh doanh không trọn năm, dù chỉ vài tháng, thì vẫn phải thực hiện nộp lệ phí môn bài đầy đủ như khi hoạt động bình thường.
Trường hợp doanh nghiệp thay đổi vốn điều lệ hoặc vốn đầu tư: Việc xác định mức lệ phí môn bài sẽ dựa trên số vốn điều lệ hoặc vốn đầu tư đã đăng ký tại thời điểm kết thúc năm liền kề trước đó, không căn cứ theo thời điểm thay đổi trong năm hiện tại.
Trường hợp hộ kinh doanh thay đổi doanh thu: Mức lệ phí môn bài áp dụng cho hộ kinh doanh được xác định dựa trên tổng doanh thu thực tế của năm liền kề trước năm tính thuế. Doanh thu tăng hoặc giảm trong năm hiện tại không ảnh hưởng đến mức lệ phí môn bài của năm đó.
Việc xác định mức lệ phí môn bài đối với doanh nghiệp có vốn ghi bằng ngoại tệ trên giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc đăng ký đầu tư cần được thực hiện thông qua việc quy đổi sang tiền Việt Nam. Người nộp thuế phải chuyển đổi số vốn này sang đồng Việt Nam để làm căn cứ tính mức lệ phí môn bài phải nộp.
Việc quy đổi được thực hiện theo tỷ giá mua vào của ngân hàng thương mại hoặc tổ chức tín dụng nơi người nộp thuế mở tài khoản, tính tại thời điểm nộp tiền vào ngân sách nhà nước.
8. Các câu hỏi thường gặp về lệ phí môn bài
8.1 Khi nào hộ kinh doanh cá thể bắt đầu phải nộp lệ phí môn bài?
Theo quy định hiện hành, hộ kinh doanh cá thể sẽ không phải nộp lệ phí môn bài trong năm đầu tiên kể từ ngày đăng ký thành lập. Nghĩa là, nếu hộ kinh doanh bắt đầu hoạt động trong năm 2025 thì từ năm 2026 (năm thứ hai trở đi) mới phải thực hiện nghĩa vụ nộp lệ phí môn bài, với hạn chót là ngày 30/01/2026.
8.2 Mức lệ phí môn bài áp dụng cho doanh nghiệp mới thành lập là bao nhiêu?
Các doanh nghiệp đăng ký kinh doanh lần đầu sẽ được miễn lệ phí môn bài trong năm thành lập. Quy định này cũng được áp dụng cho chi nhánh, văn phòng đại diện và các đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp đó.
Khi hết thời hạn được miễn và bước sang năm thứ hai, mức lệ phí môn bài sẽ được tính dựa trên vốn điều lệ hoặc vốn đầu tư ghi trong giấy chứng nhận, cụ thể như sau:
- Mức 1 – 3.000.000 đồng/năm: Áp dụng đối với doanh nghiệp có vốn điều lệ trên 10 tỷ đồng.
- Mức 2 – 2.000.000 đồng/năm: Áp dụng nếu vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở xuống.
- Mức 3 – 1.000.000 đồng/năm: Dành cho đơn vị phụ thuộc và tổ chức kinh tế khác.
8.3 Địa điểm kinh doanh có phải nộp lệ phí môn bài không?
Có. Hiện tại, địa điểm kinh doanh cũng thuộc nhóm đối tượng chịu lệ phí môn bài. Theo phân bậc, mức thu được áp dụng là 1.000.000 đồng/năm, tương đương với bậc 3.
8.4 Việc thay đổi vốn điều lệ có ảnh hưởng đến lệ phí môn bài không?
Có ảnh hưởng. Mức lệ phí môn bài phải nộp được xác định dựa trên vốn điều lệ hoặc vốn đầu tư. Do đó, nếu doanh nghiệp điều chỉnh tăng hoặc giảm vốn điều lệ, thì bậc thuế môn bài có thể thay đổi theo. Khi có sự điều chỉnh vốn, người nộp thuế cũng cần nộp lại tờ khai lệ phí môn bài để cập nhật thông tin theo đúng quy định.
Hiểu rõ về thuế môn bài bậc 2 là gì là một bước quan trọng giúp doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh thực hiện nghĩa vụ thuế đúng quy định. Đừng để việc nộp thuế trở thành gánh nặng, hãy chuẩn bị đầy đủ thông tin và nộp đúng hạn để tránh các vấn đề pháp lý. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về thuế môn bài bậc 2 hoặc cần tư vấn thêm, đừng ngần ngại liên hệ với AZTAX qua HOTLINE:0932.383.089 để được hỗ trợ.
