Doanh nghiệp cần lưu ý những gì khi sử dụng lao động chưa thành niên? Doanh nghiệp nên phân bổ thời gian làm việc thế nào cho cho nhóm đối tượng này? Đâu là những công việc và nơi làm việc mà doanh nghiệp cấm sử dụng lao động dưới thành niên? Cùng giải đáp với AZTAX trong bài viết dưới đây!
1. Lao động chưa thành niên là ai?
Điều 143 Bộ Luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14 nêu lao động chưa thành niên là:
Điều 143. Lao động chưa thành niên
1. Lao động chưa thành niên là người lao động chưa đủ 18 tuổi.
2. Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không được làm công việc hoặc làm việc ở nơi làm việc quy định tại Điều 147 của Bộ luật này.
3. Người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi chỉ được làm công việc nhẹ theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành.
4. Người chưa đủ 13 tuổi chỉ được làm các công việc theo quy định tại khoản 3 Điều 145 của Bộ luật này.
Như vậy, lao động chưa thành niên là người lao động chưa đủ 18 tuổi. Trong đó:
- Đối với người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi: không được làm việc ở những nơi làm việc quy định tại Điều 147 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14.
- Đối với người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi: chỉ được làm công việc nhẹ theo như danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành.
- Đối với người chưa đủ 13 tuổi: chỉ được làm các công việc theo quy định tại khoản 3 Điều 145 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14.
2. Quy tắc sử dụng lao động chưa thành niên
Căn cứ Điều 144 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14, người sử dụng lao động (NSDLĐ) cần lưu ý những quy tắc sau khi sử dụng lao động chưa thành niên:
Điều 144. Nguyên tắc sử dụng lao động chưa thành niên
1. Lao động chưa thành niên chỉ được làm công việc phù hợp với sức khỏe để bảo đảm sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách.
2. Người sử dụng lao động khi sử dụng lao động chưa thành niên có trách nhiệm quan tâm chăm sóc người lao động về các mặt lao động, sức khỏe, học tập trong quá trình lao động.
3. Khi sử dụng lao động chưa thành niên, người sử dụng lao động phải có sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ; lập sổ theo dõi riêng, ghi đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh, công việc đang làm, kết quả những lần kiểm tra sức khỏe định kỳ và xuất trình khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.
4. Người sử dụng lao động phải tạo cơ hội để lao động chưa thành niên được học văn hóa, giáo dục nghề nghiệp, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.
Như vậy, khi sử dụng lao động chưa thành niên, người sử dụng lao động cần chú ý:
- Đảm bảo sự phát triển toàn diện về thể lực, trí lực, nhân cách, lao động chưa thành niên chỉ được làm công việc phù hợp với sức khỏe.
- Trong quá trình lao động, NSDLĐ có trách nhiệm quan tâm, chăm sóc về các mặt lao động, sức khỏe, học tập của người lao động.
- Phải có sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ khi sử dụng lao động chưa thành niên. Đồng thời, lập sổ theo dõi riêng, ghi đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh, công việc đang làm, kết quả những lần kiểm tra sức khỏe định kỳ và xuất trình khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.
- Phải tạo cơ hội để lao động chưa thành niên được học văn hóa, giáo dục nghề nghiệp, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.
3. Nguyên tắc sử dụng lao động chưa đủ 15 tuổi
Quy định về việc sử dụng người lao động chưa đủ 15 tuổi được nêu tại Điều 145 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14 như sau:
Điều 145. Sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc
1. Khi sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc, người sử dụng lao động phải tuân theo quy định sau đây:
a) Phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người chưa đủ 15 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người đó;
b) Bố trí giờ làm việc không ảnh hưởng đến thời gian học tập của người chưa đủ 15 tuổi;
c) Phải có giấy khám sức khỏe của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền xác nhận sức khỏe của người chưa đủ 15 tuổi phù hợp với công việc và tổ chức kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất một lần trong 06 tháng;
d) Bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn, vệ sinh lao động phù hợp với lứa tuổi.
2. Người sử dụng lao động chỉ được tuyển dụng và sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi vào làm các công việc nhẹ theo quy định tại khoản 3 Điều 143 của Bộ luật này.
3. Người sử dụng lao động không được tuyển dụng và sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc, trừ các công việc nghệ thuật, thể dục, thể thao nhưng không làm tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa đủ 13 tuổi và phải có sự đồng ý của cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
4. Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội quy định chi tiết Điều này.
Để sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc, NSDLĐ cần nắm rõ những nguyên tắc sau:
a) Đối với người chưa đủ 15 tuổi
– Giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người chưa đủ 15 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người đó;
– Sắp xếp, bố trí thời giờ làm việc không trùng và ảnh hưởng đến thời gian học tập;
– Phải có giấy khám sức khỏe của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền xác nhận sức khỏe của người chưa đủ 15 tuổi phù hợp với công việc. Đồng thời, ít nhất một lần trong 06 tháng, phải tổ chức kiểm tra sức khỏe định kỳ;
– Bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn, vệ sinh lao động phù hợp với lứa tuổi này.
b) Đối với người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi
– Chỉ được tuyển dụng và sử dụng người ở độ tuổi này vào làm các công việc nhẹ theo quy định tại khoản 3 Điều 143 của Bộ luật lao động 2019.
– Không được tuyển dụng và sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc, trừ các công việc nghệ thuật, thể dục, thể thao nhưng không làm tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa đủ 13 tuổi và phải có sự đồng ý của cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
4. Thời gian làm việc của người lao động chưa thành niên
Căn cứ theo Điều 146 của Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14, thời giờ làm việc của người chưa thành niên được quy định như sau:
Điều 146. Thời giờ làm việc của người chưa thành niên
1. Thời giờ làm việc của người chưa đủ 15 tuổi không được quá 04 giờ trong 01 ngày và 20 giờ trong 01 tuần; không được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm.
2. Thời giờ làm việc của người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không được quá 08 giờ trong 01 ngày và 40 giờ trong 01 tuần. Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có thể được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm trong một số nghề, công việc theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành.
Tóm lại, quy định về thời giờ làm việc của người lao động chưa thành niên như sau:
- Đối với người chưa đủ 15 tuổi: trong 01 ngày không được làm việc quá 04 giờ. Đồng thời, trong 01 tuần không quá 20 giờ. Ngoài ra, không được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm.
- Đối với người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi: trong 01 ngày, thời giờ làm việc không được quá 08 giờ; và trong 01 tuần không được quá 40 giờ làm việc. Ngoài ra, người ở độ tuổi này có thể được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm trong một số nghề, công việc theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành.
5. Danh sách công việc không được sử dụng lao động chưa thành niên
Căn cứ theo khoản 1 Điều 147 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14, dưới đây là danh sách công việc không được sử dụng lao động chưa thành niên mà NSDLĐ cần lưu ý:
Điều 147. Công việc và nơi làm việc cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi
1. Cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm các công việc sau đây:
a) Mang, vác, nâng các vật nặng vượt quá thể trạng của người chưa thành niên;
b) Sản xuất, kinh doanh cồn, rượu, bia, thuốc lá, chất tác động đến tinh thần hoặc chất gây nghiện khác;
c) Sản xuất, sử dụng hoặc vận chuyển hóa chất, khí gas, chất nổ;
d) Bảo trì, bảo dưỡng thiết bị, máy móc;
đ) Phá dỡ các công trình xây dựng;
e) Nấu, thổi, đúc, cán, dập, hàn kim loại;
g) Lặn biển, đánh bắt thủy, hải sản xa bờ;
h) Công việc khác gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên.
Nhìn chung, để đảm bảo cho sự phát triển toàn diện, NSDLĐ cần tránh những công việc nặng nhọc, nguy hiểm, cần trình độ chuyên môn cao, vượt quá sức của người chưa thành niên.
6. Danh sách các nơi làm việc không được sử dụng lao động chưa thành niên
Căn cứ theo khoản 2 Điều 147 Bộ luật Lao động 2019 số 45/2019/QH14, cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm việc ở các nơi sau đây:
2. Cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm việc ở các nơi sau đây:
a) Dưới nước, dưới lòng đất, trong hang động, trong đường hầm;
b) Công trường xây dựng;
c) Cơ sở giết mổ gia súc;
d) Sòng bạc, quán bar, vũ trường, phòng hát karaoke, khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở tắm hơi, cơ sở xoa bóp; điểm kinh doanh xổ số, dịch vụ trò chơi điện tử;
đ) Nơi làm việc khác gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên.
Nói cách khác, NSDLĐ cần tránh những nơi nguy hiểm, không phù hợp với độ tuổi làm ảnh hưởng đến sự phát triển của người chưa thành niên.
7. Kết luận
Người lao động chưa thành niên vẫn có thể ký kết hợp đồng lao động và làm việc cho doanh nghiệp. Thế nhưng, do đây là đối tượng lao động thuộc diện đặc biệt nên người sử dụng lao động cần chú thêm các quy định liên quan, tránh trường hợp thực hiện sai dẫn đến rắc rối thanh tra, truy thu.
Tương tự như hồ sơ dành cho lao động chưa thành niên, những hồ sơ khác về C&B cũng cần được quan tâm, theo dõi. Nhất là trong bối cảnh thanh tra phát hiện nhiều doanh nghiệp vẫn đang chưa thực hiện chính xác các nghiệp vụ C&B. Do đó, việc rà soát hồ sơ C&B thông qua Bảng Rà Soát Hồ Sơ C&B của AZTAX là việc làm mà doanh nghiệp cần ưu tiên. Tải bảng rà soát hoàn toàn miễn phí ngay:
Để đảm bảo việc thực hiện các quy định C&B chính xác nhất với chi phí chỉ từ 1.000.000đ/tháng, doanh nghiệp đừng ngần ngại liên hệ ngay AZTAX theo thông tin bên dưới để được tư vấn miễn phí về gói Dịch Vụ C&B tiết kiệm của chúng tôi:
Nhằm tri ân khách hàng doanh nghiệp đã tin tưởng và đồng hành cùng AZTAX suốt thời gian qua, chúng tôi triển khai chương trình phân tích hồ sơ C&B hoàn toàn miễn phí. Click ngay vào link bên dưới và để lại câu trả lời khảo sát để được tư vấn nhanh nhất:
Xem thêm: dịch vụ làm giấy phép lao động
