Nên thành lập công ty hay hộ kinh doanh? Đây là câu hỏi được nhiều chủ đầu tư quan tâm. Để đưa ra được quyết định lựa chọn, người thành lập cần biết rõ ưu nhược điểm của từng loại hình kinh doanh. Bài viết hôm nay AZTAX sẽ mang đến cho bạn đọc những thông tin liên quan đến thành lập hộ kinh doanh và doanh nghiệp.
1. Nên thành lập công ty hay hộ kinh doanh cá thể?
Có nên thành lập công ty hay hộ kinh doanh cá thể? Là câu hỏi khó câu hỏi để có thể trả lời một cách chính xác. Bởi mỗi loại hình điều có ưu và nhược điểm khác nhau. Quyết định nên mở hộ kinh doanh hay công ty phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm quy mô hoạt động, quản lý tài sản, trách nhiệm pháp lý, và mục tiêu kinh doanh cụ thể của bạn. Để đưa ra lựa chọn chính xác, nên tham khảo ý kiến của chuyên gia pháp lý hoặc tư vấn doanh nghiệp để đảm bảo hiểu rõ các ưu và nhược điểm của từng hình thức doanh nghiệp.
Nên mở công ty hay hộ kinh doanh? Nếu có định hướng phát triển và mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh trong tương lai thì thành lập công ty hay doanh nghiệp là sự lựa chọn phù hợp nhất. Còn nếu chỉ có nhu cầu kinh doanh với quy mô nhỏ lẻ, số vốn ít, đơn giản và dễ dàng quản lý thì thành lập hộ kinh doanh cá thể sẽ là hình thức kinh doanh thích hợp với từng cá nhân hoặc hộ gia đình.
Trong thực tế quyết định lựa thành lập hộ kinh doanh hay doanh nghiệp tùy thuộc vào quy mô, nhu cầu và năng lực kinh tế, bạn nên chọn cho mình hình thức kinh doanh thích hợp với mình nhất. Để có thêm nhưng góc nhìn sau hơn về hai loại hình này cũng như trả lời cho câu hỏi nên mở công ty hay hộ kinh doanh, cùng AZTAX tìm hiểu thêm ở bài viết dưới đây nhé!
Xem thêm: Nên thành lập loại hình doanh nghiệp nào?
2. Sơ lược về hộ kinh doanh và doanh nghiệp
2.1 Sơ lược về doanh nghiệp
Tại khoản 10 Điều 4 Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14 định nghĩa về doanh nghiệp như sau:
Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh.
Như vậy, doanh nghiệp là một tổ chức có tên, có con dấu, có trụ sở chính và được thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích thương mại. Doanh nghiệp Việt Nam là doanh nghiệp được thành lập theo quy định Nhà nước và có văn phòng đại diện tại Việt Nam. Hoạt động kinh doanh là toàn bộ quy trình từ nghiên cứu, sản xuất đến bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ trên thị trường với mục đích sinh lời.
Tại Việt Nam, theo quy định, có 05 loại hình doanh nghiệp là:
- Công ty cổ phần
- Công ty trách nhiệm hữu hạn 01 thành viên
- Công ty trách nhiệm hữu hạn 02 thành viên trở lên
- Công ty hợp danh
- Doanh nghiệp tư nhân
2.2 Sơ lược về hộ kinh doanh
Tại khoản 1 Điều 79 Nghị định số 01/2021/NĐ-CP định nghĩa về hộ kinh doanh như sau:
Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh.
Như vậy, chúng ta có thể hiểu hộ kinh doanh là một tổ chức do cá nhân hoặc một nhóm người điều hành hoạt động. Chủ hộ kinh doanh có thể là cá nhân đăng ký kinh doanh hoặc cá nhân được hộ gia đình ủy quyền làm đại diện. Đối tượng làm chủ hộ phải là công dân Việt Nam, đủ 18 tuổi trở lên và tự chịu trách nhiệm hành vi dân sự của bản thân, không liên quan đến các vụ án xét xử hình sự.
Nơi kinh doanh của hộ kinh doanh là địa điểm tiến hành hoạt động kinh doanh, sản xuất. Một hộ kinh doanh có thể thực hiện hoạt động kinh doanh tại nhiều nơi nhưng chỉ lựa chọn một địa điểm để đăng ký thành lập hộ kinh doanh và phải thông báo với Cơ quan quản lý thuế và cơ quan quản lý thị trường nơi có hoạt động kinh doanh về những địa điểm kinh doanh còn lại (Điều 86 Nghị định số 01/2021/NĐ-CP).
Xem thêm: Dịch vụ đăng ký thành lập công ty
3. Sự khác nhau giữa hộ kinh doanh và công ty
Hộ kinh doanh khác gì công ty là câu hỏi được nhiều người đặt ra khi bắt đầu khởi nghiệp hoặc tìm kiếm mô hình kinh doanh phù hợp. Sự khác biệt giữa hai loại hình này không chỉ nằm ở quy mô hoạt động mà còn ở nhiều khía cạnh như là: Thủ tục thành lập, quy mô hoạt động, người đại diện… Để tìm hiểu chi tiết hơn mời các bạn tham khảo bảng so sánh dưới đây:
| TIÊU CHÍ | HỘ KINH DOANH | CÔNG TY, DOANH NGHIỆP |
| Thủ tục thành lập | Đơn giản | Phức tạp |
| Tư cách pháp nhân | Không | Có |
| Trách nhiệm hiến pháp | Chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của chủ hộ kinh doanh | Chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn điều lệ (riêng doanh nghiệp tư nhân chịu trách nhiệm vô hạn) |
| Xuất hóa đơn giá trị gia tăng | Không được xuất hóa đơn, không được khấu trừ thuế | Được xuất hóa đơn, được khấu trừ thuế |
| Quy mô hoạt động | Vừa và nhỏ | Lớn |
| Người đại diện | Chỉ có 01 người đại diện (chủ hộ kinh doanh) | Có 01 hoặc nhiều người cùng đại diện |
| Đặt trụ sở | Một địa chỉ chỉ được đăng ký làm địa điểm kinh doanh đối với một hộ kinh doanh | Một địa chỉ có thể đăng ký làm nhiều địa điểm kinh doanh, trụ sở hoặc chi nhánh |
| Đặt tên | Không trùng hoặc nhầm lẫn với các tên hộ kinh doanh khác trên cùng địa bàn quận, huyện | Không trùng hoặc nhầm lẫn với tên doanh nghiệp đã đăng ký trước |
| Nghĩa vụ thuế | 3 loại thuế | 4 loại thuế |
| Thủ tục giải thế | Đơn giản, nhanh chóng | Phức tạp, kéo dài |
4. Ưu, nhược điểm của từng loại hình kinh doanh
4.1 Ưu nhược điểm của thành lập doanh nghiệp mới
Ưu điểm của doanh nghiệp
- Doanh nghiệp, công ty có tư cách pháp nhân (trừ doanh nghiệp tư nhân) , quy mô kinh doanh lớn, không hạn chế số vốn và ngành nghề kinh doanh, dễ huy động vốn từ bên ngoài và mở rộng phạm vi hoạt động kinh doanh qua hình thức mở chi nhánh, văn phòng giao dịch và địa điểm kinh doanh.
- Chủ sở hữu phải chịu trách nhiệm tài chính trong phạm vi nguồn vốn đã đầu tư vào công ty (ngoại trừ doanh nghiệp tư nhân) và không phải dùng tài sản riêng để đảm bảo trách nhiệm đối với hoạt động của công ty.
- Đặc biệt, trong việc bán hàng hoá nếu doanh nghiệp đáp ứng đủ yêu cầu xuất hoá đơn giá trị gia tăng (hóa đơn đỏ) đến khách hàng sẽ được giảm 10% thuế giá trị gia tăng.
Nhược điểm của doanh nghiệp
- Hệ thống kế toán phức tạp đòi hỏi phải tuân thủ đúng luật pháp, đúng thời hạn và chuẩn mực kế toán.
- Doanh nghiệp phải nộp nhiều loại thuế với mức rất cao (ví dụ: nếu kinh doanh có lãi thì doanh nghiệp phải nộp 20% thuế doanh nghiệp hàng năm)
- Bên cạnh đó, phải đảm bảo đúng và đủ các chế độ đối với người lao động về tiền lương, bảo hiểm xã hội, chế độ thai sản,…
4.2 Ưu điểm và nhược điểm của hộ sản xuất kinh doanh
Ưu nhược điểm của hộ kinh doanh
Một trong những ưu điểm của mô hình sản xuất hộ kinh doanh là:
- Ít nhân công, công tác quản lý dễ dàng.
- Hạch toán số sách đơn giản
- Mức thuế quy định không cao phù hợp với cá nhân
- Quy mô nhỏ lẻ, vốn đầu tư ít.
Nhược điểm của hộ kinh doanh
- Hô kinh doanh không có tư cách pháp nhân, không được Nhà nước bảo hộ về quyền lợi và nghĩa vụ.
- Quy mô kinh doanh nhỏ và vừa khó khăn trong việc huy động vốn hay mở rộng hệ thống kinh doanh
- Hộ kinh doanh không được xuất hóa đơn đỏ cho khách hàng. Điều này gây hạn chế khách hàng, đối tác mua bán và không được khấu trừ thuế như công ty, doanh nghiệp (quy định tại Điều 23 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP).
- Hộ kinh doanh phải tự chịu trách nhiệm cho toàn bộ tài sản của mình trong quá trình hoạt động.
Thủ tục thành lập doanh nghiệp đòi hỏi chủ doanh nghiệp chuẩn bị rất nhiều giấy tờ pháp lý. Để tối ưu hoá thời gian và chi phí thành lập công ty, quý khách hàng kết nối ngay với AZTAX để được tư vấn giải pháp hiệu quả nhất. Quý khách được giải quyết toàn bộ hồ sơ đăng ký thành lập doanh nghiệp chỉ từ 1.000.000 đồng và cam kết không phát sinh thêm chi phí.
Xem thêm: Nên lựa chọn loại hình doanh nghiệp nào
Xem thêm: Nên thành lập công ty cổ phần hay tnhh
5. Quy định đăng ký hộ kinh doanh cá thể và đăng ký doanh nghiệp
5.1 Quy định đăng ký hộ kinh doanh cá thể và đăng ký doanh nghiệp
Đăng ký hộ kinh doanh cá thể
Hộ kinh doanh cá thể là một loại hình kinh doanh có quy mô nhỏ, đơn giản, và dễ quản lý, phù hợp với cá nhân hoặc hộ gia đình có nhu cầu kinh doanh nhỏ lẻ. Loại hình này không yêu cầu con dấu pháp nhân và không cần phải xuất hóa đơn giá trị gia tăng (VAT). Ví dụ về các hoạt động kinh doanh trong hình thức này có thể kể đến như mở cửa hàng tạp hóa, salon gội đầu, cắt tóc, cho thuê nhà ở, cửa hàng ăn uống, và nhiều hoạt động khác.
Cá nhân hoặc hộ gia đình có thể thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh tại cơ quan đăng ký kinh doanh cấp quận/huyện.
Đăng ký doanh nghiệp
Đăng ký doanh nghiệp là quá trình cá nhân hoặc tổ chức đăng ký thành lập một tổ chức có tên riêng, sở hữu tài sản, có trụ sở giao dịch, và tuân thủ các quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh. Quá trình này thường được thực hiện thông qua các cơ quan đăng ký kinh doanh.
Nên đăng ký hộ kinh doanh hay công ty, đối với cá nhân hoặc tổ chức có nhu cầu kinh doanh với quy mô lớn và đa dạng ngành nghề, việc thành lập công ty hoặc doanh nghiệp là lựa chọn phù hợp. Hình thức này mang lại nhiều ưu điểm như: có tư cách pháp nhân (trừ doanh nghiệp tư nhân), không giới hạn số lượng lao động được sử dụng, được phép xuất hóa đơn VAT, và dễ dàng huy động vốn từ các cá nhân hoặc tổ chức khác.
Hộ kinh doanh phù hợp với quy mô nhỏ lẻ, trong khi doanh nghiệp phù hợp với quy mô lớn hơn.
5.2 Thủ tục thành lập hộ kinh doanh và doanh nghiệp
Trình tự thủ tục thành lập doanh nghiệp
Trước khi quyết định thành lập công ty, thành lập doanh nghiệp cá nhân cần xem xét các điều kiện và thủ tục cụ thể tùy thuộc vào loại hình công ty muốn thành lập. Ví dụ, nếu muốn thành lập công ty TNHH một thành viên, việc kiểm tra điều kiện, hồ sơ và thủ tục thành lập công ty TNHH một thành viên là cực kỳ quan trọng.
Thông thường, quá trình này bao gồm:
- Điều kiện: Kiểm tra các yêu cầu pháp lý và kinh doanh đối với công ty TNHH một thành viên, bao gồm vốn điều lệ, quy định về trụ sở, quyền lợi và nghĩa vụ của chủ sở hữu.
- Hồ sơ cần chuẩn bị: Bao gồm các giấy tờ như đăng ký kinh doanh, bản sao CMND/ Hộ chiếu của chủ sở hữu, giấy chứng nhận vốn điều lệ, v.v.
Sau khi chuẩn bị hồ sơ xong, bạn có thể chọn một trong các cách đăng ký sau:
Cách 1: Đăng ký trực tiếp Gửi hồ sơ đăng ký doanh nghiệp và thanh toán phí tại cơ quan đăng ký kinh doanh.
Cách 2: Sử dụng Tài khoản đăng ký kinh doanh qua mạng
- Kê khai thông tin chứng thực trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp để nhận tài khoản.
- Nộp hồ sơ đăng ký qua cổng thông tin quốc gia về đăng ký kinh doanh và điền đầy đủ thông tin theo quy trình.
Trình tự thủ tục thành lập hộ kinh doanh
Trước tiên bạn cần kiểm tra đảm bảo các điều kiện và hồ sơ cần thiết
- Điều kiện: Kiểm tra các yêu cầu pháp lý và kinh doanh đối với công ty TNHH một thành viên, bao gồm vốn điều lệ, quy định về trụ sở, quyền lợi và nghĩa vụ của chủ sở hữu.
- Hồ sơ cần chuẩn bị: Bao gồm các giấy tờ như đăng ký kinh doanh, bản sao CMND/ Hộ chiếu của chủ sở hữu, giấy chứng nhận vốn điều lệ, v.v.
Cá nhân hoặc người đại diện sẽ gửi giấy đăng ký hộ kinh doanh trong hồ sơ nêu trên đến cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện tại địa điểm kinh doanh được chỉ định.
6. Một số câu hỏi về hộ kinh doanh và công ty?
Có thể chuyển đổi qua lại giữa hộ kinh doanh cá thể và doanh nghiệp hay không?
Dù nhận thức được ưu điểm của việc thành lập doanh nghiệp, nhưng do hạn chế về tài chính và kinh nghiệm, nhiều người vẫn ưa chuộng việc đăng ký hộ kinh doanh trong giai đoạn khởi nghiệp. Khi hộ kinh doanh đạt được kết quả kinh doanh tích cực và mong muốn mở rộng quy mô, việc chuyển đổi sang hình thức doanh nghiệp được xem là một lựa chọn linh hoạt và khả thi. Đáng chú ý, các doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi từ hộ kinh doanh cá thể còn được hưởng nhiều chính sách ưu đãi về thuế và phí trong 3 năm đầu thành lập, điều này thúc đẩy sự phát triển và cổ vũ sự khởi sự trong môi trường kinh doanh.
Hộ kinh doanh cá thể có được mở chi nhánh Không?
Hộ kinh doanh thường có quy mô nhỏ, phản ánh tính cá nhân và gia đình. Điều này đồng nghĩa với việc hộ kinh doanh không có khả năng mở rộng bằng cách mở chi nhánh.
Hộ kinh doanh cá thể có tư cách pháp nhân không?
Tương tự như doanh nghiệp tư nhân, hiện nay hộ kinh doanh không được coi là tư cách pháp nhân.
Chủ hộ kinh doanh cá thể có phải nộp thuế thu nhập cá nhân không?
Hộ kinh doanh mới thành lập cần làm gì? Theo Điều 8 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP chủ hộ kinh doanh cá thể bắt buộc phải nộp thuế bao gồm: thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng và lệ phí môn bài.
Hộ kinh doanh mới thành lập có được miễn thuế không?
Hộ kinh doanh mới thành lập có được miễn thuế không? Chủ hộ kinh doanh là gì? Nếu hộ kinh doanh có mức doanh thu dưới 100 triệu đồng một năm sẽ được miễn đóng thuế. Nếu hộ kinh doanh có mức doanh thu trên 100 triệu đồng một năm sẽ phải đóng thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, ngoài ra còn phải nộp lệ phí môn bài.
Có thể thuê người quản lý hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh không?
Theo quy định tại Điều 81 Nghị định số 01/2021/NĐ-CP, chủ hộ kinh doanh có thể thuê người quản lý hộ hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên chủ hộ kinh doanh hoặc các thành viên trong hộ gia đình vẫn phải chịu trách nhiệm với các nghĩa vụ và khoản nợ tài sản phát sinh từ hoạt động kinh doanh.
Địa chỉ đăng ký doanh nghiệp và xưởng sản xuất khác tỉnh được không?
Doanh nghiệp có thể đặt xưởng sản xuất khác nơi địa chỉ đăng ký kinh doanh. Tuy nhiên, xưởng sản xuất phải đặt cùng tỉnh hoặc thành phố nơi đặt trụ sở chính hoặc chi nhánh hoạt động.
Trên đây là lời giải đáp cho câu hỏi “Nên thành lập công ty hay hộ kinh doanh?”. Hy vọng thông qua bài viết này Quý doanh nghiệp có thể đưa ra được lựa chọn phù hợp với định hướng công ty trong tương lai. Nếu bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến dịch vụ thành lập doanh nghiệp liên hệ ngay với AZTAX để được tư vấn miễn phí nhé!
Xem thêm: Nên thành lập công ty TNHH hay doanh nghiệp tư nhân
Xem thêm: Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cá thể online
