Khi nào cá nhân bị khấu trừ 10% thuế thu nhập cá nhân? Đây là câu hỏi mà nhiều người lao động và doanh nghiệp đang quan tâm. Việc khấu trừ thuế TNCN 10% thường áp dụng đối với các khoản thu nhập từ tiền lương, tiền công, hoặc các khoản thu nhập khác không thuộc đối tượng được miễn thuế. Tuy nhiên, sau khi thuế TNCN đã được khấu trừ, người lao động sẽ cần phải thực hiện quyết toán thuế TNCN cuối năm để xác định số thuế phải nộp chính thức. Trong bài viết này, AZTAX sẽ giải đáp chi tiết về quy trình khấu trừ thuế TNCN 10%, cũng như cách thức người lao động thực hiện quyết toán và nộp thuế sau khi đã khấu trừ nhé!
1. Các trường hợp khấu trừ thuế TNCN
Khấu trừ thuế thu nhập cá nhân là quá trình mà tổ chức hoặc cá nhân chi trả thu nhập thực hiện việc tính và trừ đi số tiền thuế mà người nhận thu nhập phải nộp trước khi trả cho họ. Quy định này được nêu rõ tại Khoản 1, Điều 25 của Thông tư 111/2013/TT-BTC.

Khấu trừ thuế thu nhập cá nhân áp dụng cho nhiều trường hợp và loại thu nhập khác nhau, bao gồm:
- Khấu trừ thuế đối với thu nhập của cá nhân không cư trú: Thuế được khấu trừ đối với các cá nhân không sinh sống tại Việt Nam nhưng có thu nhập từ các nguồn trong nước.
- Thu nhập từ hoạt động làm đại lý bảo hiểm, bán hàng đa cấp, đại lý xổ số: Thuế được khấu trừ từ thu nhập của những cá nhân tham gia vào các hoạt động này.
- Thu nhập từ việc cho doanh nghiệp, tổ chức kinh tế thuê tài sản: Nếu cá nhân cho thuê tài sản như nhà cửa, đất đai cho tổ chức, thuế sẽ được khấu trừ từ thu nhập này.
- Khấu trừ thuế đối với thu nhập từ đầu tư vốn: Thu nhập từ các hoạt động đầu tư, chẳng hạn như cổ tức, lãi suất, cũng phải chịu thuế khấu trừ.
- Thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán: Thuế được khấu trừ đối với thu nhập từ giao dịch chứng khoán.
- Khấu trừ thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng vốn góp của cá nhân không cư trú: Thuế này áp dụng cho thu nhập của các cá nhân không cư trú tại Việt Nam từ việc chuyển nhượng phần vốn góp trong các công ty.
- Khấu trừ thuế đối với thu nhập từ trúng thưởng: Thuế được khấu trừ từ các khoản thu nhập có được từ trúng thưởng như xổ số, thi đấu, hay các giải thưởng khác.
- Khấu trừ thuế đối với thu nhập từ bản quyền, nhượng quyền thương mại: Các khoản thu nhập từ bản quyền hoặc nhượng quyền thương mại cũng chịu sự khấu trừ thuế thu nhập cá nhân.
- Khấu trừ thuế thu nhập đối với một số trường hợp khác: Ví dụ, trong trường hợp cá nhân nhận thu nhập từ các khoản khác ngoài các loại thu nhập đã kể trên, mức khấu trừ có thể lên tới 10% trước khi trả thu nhập.
- Khấu trừ thuế đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công: Cá nhân có thể tạm nộp thuế thu nhập cá nhân hàng tháng hoặc theo quý, tùy theo mức thu nhập và thỏa thuận với tổ chức trả thu nhập.
Như vậy, khấu trừ thuế thu nhập cá nhân áp dụng cho nhiều loại thu nhập khác nhau và được thực hiện để đảm bảo rằng người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ thuế đúng thời gian và đúng số tiền quy định.
2. Quy định khấu trừ thuế TNCN 10%

Tại Tiết i, Khoản 1, Điều 25, Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định khấu trừ thuế đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công như sau:
Điều 25. Khấu trừ thuế và chứng từ khấu trừ thuế
1. Khấu trừ thuế
……….
i) Khấu trừ thuế đối với một số trường hợp khác
Các tổ chức, cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động (theo hướng dẫn tại điểm c, d, khoản 2, Điều 2 Thông tư này) hoặc ký hợp đồng lao động dưới ba (03) tháng có tổng mức trả thu nhập từ hai triệu (2.000.000) đồng/lần trở lên thì phải khấu trừ thuế theo mức 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân
Do đó, nếu cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng, họ sẽ bị khấu trừ thuế thu nhập cá nhân ở mức 10%.
Trong trường hợp này, các khoản tiền công, tiền thù lao và các khoản chi khác trả cho cá nhân có thể bao gồm:
- Tiền hoa hồng từ đại lý bán hàng hóa, hoa hồng môi giới; tiền thù lao từ việc tham gia các đề tài nghiên cứu khoa học, kỹ thuật; tiền tham gia các dự án, đề án; tiền nhuận bút theo quy định của pháp luật về chế độ nhuận bút; tiền thù lao từ các hoạt động giảng dạy; tiền tham gia biểu diễn trong các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao; tiền dịch vụ quảng cáo và các dịch vụ khác, thù lao khác.
- Tiền nhận được từ việc tham gia các tổ chức như hiệp hội kinh doanh, hội đồng quản trị doanh nghiệp, ban kiểm soát doanh nghiệp, ban quản lý dự án, hội đồng quản lý, hiệp hội nghề nghiệp và các tổ chức khác.
3. Quy trình khấu trừ thuế TNCN 10%

Quy trình khấu trừ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) 10% trước khi trả cho người lao động thường được doanh nghiệp hoặc tổ chức thực hiện theo các bước sau:
- Xác định tổng mức thu nhập: Đầu tiên, cần xác định tổng thu nhập của cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng, bao gồm tiền công, tiền thù lao và các khoản chi khác mà họ nhận được từ tổ chức hoặc cá nhân trả thu nhập.
- Tính toán thuế TNCN: Tiếp theo, tính toán số tiền thuế TNCN phải khấu trừ dựa trên tổng thu nhập đã xác định. Mức thuế được áp dụng là 10%. Số tiền thuế này sẽ được trừ vào thu nhập trước khi trả cho người lao động.
- Trừ thuế TNCN: Sau khi tính toán, thực hiện việc trừ số tiền thuế TNCN khỏi tổng mức thu nhập, từ đó xác định số tiền thực tế mà người lao động sẽ nhận được.
Khi quá trình khấu trừ thuế TNCN hoàn tất, số tiền còn lại sau khi trừ thuế sẽ được trả cho người lao động.
4. Thủ tục quyết toán đối với cá nhân bị khấu trừ thuế TNCN 10%

4.1. Trường hợp tổng thu nhập trong năm chưa đến mức chịu thuế TNCN
Trong trường hợp cá nhân chỉ có duy nhất thu nhập thuộc đối tượng phải khấu trừ thuế, nhưng tổng mức thu nhập chịu thuế sau khi trừ gia cảnh không đạt đến mức phải nộp thuế, cá nhân cần làm Bản cam kết (mẫu số 02/CK-TNCN theo Thông tư 92/2015/TT-BTC) và gửi cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp sẽ căn cứ vào bản cam kết để tạm thời không khấu trừ thuế thu nhập cá nhân khi trả thu nhập cho cá nhân.
Cuối năm tính thuế, doanh nghiệp phải tổng hợp danh sách và thu nhập của những cá nhân chưa đến mức khấu trừ thuế và gửi báo cáo cho cơ quan thuế (xem chi tiết trong công việc “Hồ sơ khai thuế thu nhập cá nhân trong các trường hợp khai, nộp thay”).
Cá nhân thực hiện cam kết cần phải đăng ký thuế và có mã số thuế tại thời điểm cam kết, và chịu trách nhiệm về tính chính xác của bản cam kết. Nếu phát hiện có gian lận, cá nhân sẽ bị xử lý theo quy định của Luật quản lý thuế.
4.2. Trường hợp thu nhập trong năm đạt mức thu nhập bị tính thuế
Trong trường hợp cá nhân có thu nhập tại nhiều nơi trong năm và tổng thu nhập đạt mức phải chịu thuế, cá nhân cần tự thực hiện quyết toán thuế cho các khoản thu nhập này.
Khi doanh nghiệp tiến hành khấu trừ thuế thu nhập cá nhân, nếu cá nhân yêu cầu quyết toán thuế, doanh nghiệp có trách nhiệm cấp chứng từ khấu trừ thuế cho cá nhân đó.
Để quyết toán thuế đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công, cá nhân cần chuẩn bị hồ sơ bao gồm:
- Mẫu số 02/QTT-TNCN: Tờ khai quyết toán thuế TNCN đối với cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công.
- Mẫu số 02-1/BK-QTT-TNCN: Phụ lục bảng kê giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc.
- Bản sao chứng từ chứng minh số thuế đã khấu trừ, tạm nộp hoặc đã nộp ở nước ngoài (nếu có).
- Bản sao Giấy chứng nhận khấu trừ thuế do cơ quan chi trả thu nhập cung cấp hoặc bản sao chứng từ từ ngân hàng đối với thuế đã nộp ở nước ngoài.
- Bản sao chứng từ hoặc hóa đơn chứng minh các khoản đóng góp vào quỹ từ thiện, nhân đạo, khuyến học.
- Tài liệu chứng minh số tiền đã chi trả từ đơn vị, tổ chức chi trả thu nhập ở nước ngoài.
- Hồ sơ đăng ký người phụ thuộc theo Khoản 9.11 Phụ lục này.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, cá nhân nộp hồ sơ cho cơ quan Thuế quản lý trực tiếp.
Trường hợp cá nhân chỉ có thu nhập từ một doanh nghiệp trong năm, cá nhân có thể ủy quyền quyết toán thuế cho doanh nghiệp đó và không cần cấp chứng từ khấu trừ thuế.
Khấu trừ 10% thuế thu nhập cá nhân là một quy trình quan trọng mà các cá nhân có thu nhập từ tiền công, tiền lương hay các khoản thu nhập khác cần tuân thủ. Việc hiểu rõ quy định về khấu trừ thuế này sẽ giúp cá nhân tránh được các sai sót khi thực hiện nghĩa vụ thuế. Nếu bạn gặp bất kỳ khó khăn nào trong việc khấu trừ 10% thuế thu nhập cá nhân, mọi thắc mắc vui lòng liên hệ AZTAX để biết thêm thông tin và được tư vấn chi tiết, hỗ trợ giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả.