Hiện nay, khi doanh nghiệp thảo luận về tiền lương với người lao động, thuật ngữ lương net trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Nhưng lương Net là gì? Đây là một câu hỏi mà nhiều người đang tìm kiếm câu trả lời. Đơn giản thì, lương Net là số tiền mà người lao động nhận được sau khi đã trừ đi các khoản thuế và các chi phí khác. Tuy nhiên, dường như điều này chỉ là một mặt lợi ích, bởi nó còn mang theo một loạt các rủi ro mà người lao động cần phải hiểu rõ. Mời quý bạn đọc cùng AZTAX tìm hiểu chi tiết hơn về lương Net và những thách thức mà nó mang lại trong bài viết dưới đây.
1. Lương net là gì?
Lương Net là số tiền mà người lao động nhận được mỗi tháng sau khi đã trừ các khoản phí bảo hiểm bắt buộc và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Thuật ngữ này xuất phát từ cụm từ “Net income”, tức là thu nhập ròng sau khi đã thanh toán tất cả các khoản thuế và phí.
Như vậy, khác với lương Gross, lương Net mang lại cho người lao động số tiền cam kết mà doanh nghiệp sẽ trả mà không cần phải lo lắng về việc tính toán và trích đóng các khoản thuế, phí.
Ví dụ: Khi ký hợp đồng lao động, nếu lương Net của ứng viên là 15 triệu đồng mỗi tháng, họ sẽ nhận được chính xác số tiền này mà không phải chịu bất kỳ khoản thuế, phí nào thêm. Trong khi đó, doanh nghiệp sẽ chịu trách nhiệm thanh toán các khoản này thay cho ứng viên.
2. Cách tính lương net và cách quy đổi lương net sang gross chính xác nhất
2.1 Cách tính lương net
Lương Net = Lương Gross – Tiền đóng bảo hiểm bắt buộc (BHXH + BHYT + BHTN) – thuế TNCN (nếu có)
Diễn giải chi tiết công thức trên như sau:
- Lương Gross là tổng thu nhập mà người lao động nhận được mỗi tháng, bao gồm lương cơ bản, trợ cấp, phụ cấp, hoa hồng, và các khoản khác, nhưng chưa bao gồm các khoản thuế cá nhân, phí công đoàn hoặc bảo hiểm xã hội.
- Tiền đóng bảo hiểm bắt buộc là số tiền mà người lao động phải đóng dựa trên tổng thu nhập của họ. Cụ thể, bao gồm: 8% đóng vào quỹ hưu trí – tử tuất; 1% đóng vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp; 1,5% đóng vào quỹ bảo hiểm y tế.
Thuế thu nhập cá nhân là khoản thuế được tính theo bậc cụ thể sau khi đã trừ các khoản phí như: Bảo hiểm bắt buộc, thu nhập không chịu thuế và các khoản miễn trừ gia cảnh. Mỗi bậc tính thuế TNCN sẽ có mức thuế suất riêng, thường dao động từ 5% đến 35%.
Thuế TNCN = (Tổng thu nhập – Các khoản được miễn đóng – Các khoản giảm trừ) x Thuế suất
Trong đó:
Các khoản được miễn đóng bao gồm các khoản như: Tiền bồi thường tai nạn lao động, tiền làm thêm ban đêm, tiền làm thêm giờ, tiền lương hưu và các khoản khác.
Các khoản giảm trừ bao gồm:
- Giảm trừ gia cảnh cho bản thân người lao động: 11 triệu đồng/tháng.
- Giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc: 4,4 triệu đồng/tháng.
- Các khoản đóng bảo hiểm và quỹ hưu trí tự nguyện.
- Các khoản đóng góp cho mục đích khuyến học, nhân đạo, từ thiện.
Thuế suất được tính theo mức thuế lũy tiến từng phần, cụ thể là:
| Bậc | Thu nhập tính thuế/tháng (triệu đồng) |
Thuế suất |
| 1 | Đến 05 | 5% |
| 2 | Trên 05 đến 10 | 10% |
| 3 | Trên 10 đến 18 | 15% |
| 4 | Trên 18 đến 32 | 20% |
| 5 | Trên 32 đến 52 | 25% |
| 6 | Trên 52 đến 80 | 30% |
| 7 | Trên 80 | 35% |
2.2 Cách quy đổi lương net sang gross thế nào?
Nhiều người lao động sau khi nhận được lương Net thường gặp băn khoăn về mức lương Gross thực tế của mình là bao nhiêu. Quy đổi từ lương Net sang Gross sẽ giúp họ xác định tổng thu nhập hàng tháng của mình. Mối quan hệ giữa lương Net và Gross như sau:
Lương Gross = Lương Net + (Tiền BHXH + BHYT + BHTN)+ Thuế TNCN
Để quy đổi lương Net thành lương Gross, đầu tiên người lao động cần xác định mức thu nhập cần quy đổi. Công thức tính thu nhập quy đổi như sau:
Thu nhập quy đổi = Lương Net – Các khoản được giảm trừ theo quy định.
Sau khi đã tính được thu nhập quy đổi, mức lương Gross giả định có thể được tính bằng công thức sau:
Lương Gross giả định = Thu nhập quy đổi + (Tiền BHXH + BHYT + BHTN) + Khoản miễn trừ gia cảnh.
3. Phân biệt lương net và lương gross
Lương gross là tổng thu nhập của người lao động, bao gồm cả các khoản đóng bảo hiểm và thuế. Trong khi đó, lương net là số tiền thực nhận sau khi đã trừ đi các khoản đóng bảo hiểm và thuế. Quyết định nhận lương gross hay lương net phụ thuộc vào nhu cầu và mong muốn cụ thể của mỗi người lao động.
Bên cạnh việc định nghĩa “lương Net”, người lao động cần hiểu rõ những ưu điểm và hạn chế của việc nhận lương Net để có lợi thế trong quá trình đàm phán về mức lương.
Lợi ích khi chọn lương Net
- Đối với người lao động
Người lao động khi nhận được mức lương Net đã thỏa thuận với nhà tuyển dụng giúp tâm lý tự tin hơn so với lương Gross, không lo bị giảm hoặc chênh lệch.
Không cần lo lắng về việc tính toán và kiểm tra các khoản khấu trừ hàng tháng, vì các khoản phí và thuế được doanh nghiệp chịu trách nhiệm tính toán và nộp.
- Đối với doanh nghiệp sử dụng lao động
Quản lý số lượng và quy mô lao động dễ dàng hơn với việc trả lương Net.
Tiết kiệm thời gian và công sức trong việc xử lý số liệu, vì lương Net cố định giúp giảm bớt sự thắc mắc về các khoản khấu trừ từ phía người lao động.
Nhược điểm khi nhận lương Net
- Đối với Người lao động
Doanh nghiệp chịu trách nhiệm đóng các khoản phí bảo hiểm cho người lao động, dẫn đến mức đóng thấp và quyền lợi thấp hơn so với lương Gross.
- Đối với doanh nghiệp sử dụng lao động
Khó khăn trong việc quản lý số lượng và quy mô lao động, cũng như xử lý các hoạch định chiến lược và báo cáo tài chính hàng năm.
4. Người nhận lương net cần chú ý điều gì để tránh thiệt thòi?
Mặc dù người lao động đã chọn nhận lương net và nhận được số tiền cam kết ban đầu, nhưng nó cũng tìm ẩn một số rủi ro. Để tiết kiệm chi phí, nhiều doanh nghiệp có thể chọn đóng bảo hiểm với mức lương thấp, dẫn đến việc các quyền lợi bảo hiểm xã hội sau này giảm đi so với mức đáng được hưởng. Lao động cần lưu ý một số vấn đề dưới đây để tránh bị thiệt.
4.1 Điều khoản và quy định của hợp đồng lao động
Nhằm tránh rủi ro mức lương thấp, người lao động nên thảo luận và làm rõ mức lương đóng bảo hiểm xã hội trước khi ký hợp đồng lao động.
Cả người lao động và nhà tuyển dụng phải tuân thủ đầy đủ các quy định về lương trong Bộ Luật Lao động 45/2019/QH14 bao gồm cả mức lương tối thiểu, giờ làm việc, làm thêm giờ và các quyền lợi khác.
4.2 Kiểm tra lương và các khoản trích
Tránh rủi ro mức đóng bảo hiểm thấp, người lao động cần kiểm tra thường xuyên quá trình doanh nghiệp đóng các loại bảo hiểm của mình.
Người lao động cần thực hiện so sánh, đối chiếu bảng lương hàng tháng với điều khoản trong hợp đồng lao động để đảm bảo tính chính xác và phù hợp. Nếu có bất kỳ sự không khớp nào, liên hệ kịp thời với bộ phận nhân sự hoặc kế toán để giải quyết. Khi có thành tích tốt, người lao động có thể thương lượng với doanh nghiệp về việc tăng lương để cải thiện thu nhập cá nhân.
4.3 Tìm hiểu và cập nhật quy định pháp luật
Người lao động cần tìm hiểu kỹ về các khoản khấu trừ được áp dụng trên lương net bao gồm: Thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm xã hội và các khoản khấu trừ khác. Ngoài ra, người lao động phải luôn cập nhật thông tin về thuế thu nhập cá nhân để đảm bảo trả đúng số tiền thuế và tránh rủi ro pháp lý.
Xem thêm: Cách tính lương gross sang net
Một số câu hỏi thường gặp
Lương net có gồm các khoản phụ cấp không?
Thực tế, mức lương net không nhất thiết là tổng số tiền mà người lao động nhận được. Điều này phụ thuộc vào thỏa thuận và chính sách phúc lợi của doanh nghiệp đối với nhân viên.
Ngoài lương cơ bản, có thể có các khoản phụ cấp như tiền xăng, tiền điện thoại, tiền làm thêm giờ, tiền ăn trưa,… Những khoản này sẽ được tính vào mức lương net hàng tháng. Do đó, khi thỏa thuận về mức lương net với nhà tuyển dụng, người lao động nên đề xuất mức lương net chưa bao gồm các khoản phụ cấp này.
Nếu nhà tuyển dụng đề xuất mức lương net, người lao động nên yêu cầu làm rõ liệu các khoản phụ cấp đã được tính vào hay chưa. Điều này giúp tránh những hiểu lầm không đáng có trong tương lai.
Các khoản phí cần đóng khi nhận lương net?
Các loại bảo hiểm bắt buộc: Theo quy định, khi ký kết hợp đồng lao động với doanh nghiệp, người lao động sẽ được hưởng các quyền lợi từ Bảo hiểm Xã hội (BHXH), Bảo hiểm Y tế (BHYT) và Bảo hiểm Thất nghiệp (BHTN). Người lao động và doanh nghiệp cần có nghĩa vụ đóng các mức phí bảo hiểm bắt buộc, tỷ lệ phân chia các khoản phí này giữa doanh nghiệp và người lao động cần tuân thủ theo quy định hiện hành.
- Mức đóng BHXH là 22,5%. Trong đó, người lao động đóng 8%, doanh nghiệp đóng 17,5%.
- Mức đóng BHYT là 4,5%. Trong đó, người lao động đóng 1,5%, doanh nghiệp đóng 3%.
- Kinh phí công đoàn là 2% (so với quỹ tiền lương của người lao động nhận được). Doanh nghiệp sử dụng lao động chịu trách nhiệm đóng toàn bộ.
Thuế thu nhập cá nhân: Ngoài các khoản phí bảo hiểm bắt buộc theo quy định, người lao động có hợp đồng lao động thời hạn từ 2 tháng trở lên cũng phải chịu trách nhiệm đóng thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Trong trường hợp này, việc tính toán thuế TNCN sẽ phụ thuộc vào mức lương và các nguồn thu nhập khác mà người lao động nhận được.
Lương net không chỉ đơn giản là một con số, mà là biểu tượng của giá trị và công sức mà mỗi người lao động đóng góp vào công việc của mình. Nó thể hiện sự công bằng và sự công nhận đối với đóng góp lao động của mỗi cá nhân. Nếu quý khách hàng gặp bất cứ vấn đề khó khăn nào, đừng ngần ngại hãy liên hệ ngay cho AZTAX để được tư vấn miễn phí và hiệu quả.
