Trong nền kinh tế thị trường thì kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương đóng một vai trò rất quan trọng không chỉ trong hoạt động kinh doanh, mà còn mang ý nghĩa chính trị xã hội. Vậy tiền lương và các khoản trích theo lương là gì? Vai trò của nó ra sao? Nó được hạch toán như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu bài viết dưới đây để trả lời cho những câu hỏi trên.
1. Sơ lược về kế toán tiền lương và những khoản trích theo lương
1.1 Khái niệm về tiền lương
Theo quy định tại Điều 90 trong Bộ luật lao động 2012, tiền lương được xác định là khoản tiền mà đơn vị sử dụng lao động trả cho người lao động để thực hiện công việc theo thỏa thuận giữa hai bên. Trong hầu hết các doanh nghiệp thì tiền lương thường là một trong những khoản chi phí lớn nhất.
Thông thường việc trả lương sẽ được tiến hành theo tháng. Tuy nhiên, trong thực thế thì cũng có những hình thức khác như trả theo tuần, ngày, giờ. Việc trả tiền lương phải dựa trên các quy định, chế định về lương của Nhà nước và đơn vị kinh doanh. Các chế định này thường là: lương tối thiểu vùng, nguyên tắc trả lương, thang bảng lương, hình thức trả lương…
Chức năng của tiền lương là đo lường giá trị lao động, là căn cứ để thuê mướn lao động và là nền tảng để xác định đơn giá cấu thành sản phẩm.
1.2 Khái niệm kế toán tiền lương
Kế toán tiền lương là người đảm nhận việc liên quan đến vấn đề về lương trong doanh nghiệp như: hạch toán tiền lương, thưởng và những phúc lợi cho nhân viên. Kế toán tiền lương cần dựa vào các yếu tố như bảng chấm công, hợp đồng khoán từ bảng theo dõi công tác, số giờ tăng ca… để lập payroll, bảng thanh toán tiền lương và thực hiện công tác trả lương cho người lao động.
Xem thêm: Tạm ứng lương
1.3 Các khoản trích theo lương
Các khoản trích theo lương là khoản trích từ lương và chi phí mà cả người lao động và người sử dụng lao động phải cùng thực hiện để đảm bảo tính ổn định đời sống cho người lao động và duy trì những hoạt động trong doanh nghiệp. Hiện nay ở Việt Nam quy định về khấu trừ lương là những khoản trích theo lương thông thường là:
Bảo hiểm xã hội (BHXH): Khoản tiền mà doanh nghiệp và người lao động đóng để bù đắp một phần thu nhập cho người lao động trong trường hợp mất sức lao động như ốm đau, tai nạn, thai sản.
Bảo hiểm y tế (BHYT): Khoản tiền mà cả người sử dụng lao động và người lao động chi trả cho cơ quan bảo hiểm để được hỗ trợ chi phí khám – chữa bệnh trong trường hợp ốm đau, bệnh tật.
Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN): Khoản tiền mà doanh nghiệp và người lao động đóng để được hỗ trợ về mặt tài chính tạm thời khi bị mất việc tuy nhiên cần phải đáp ứng đủ yêu cầu theo quy định của pháp luật.
Kinh phí công đoàn (KPCĐ): khoản tiền mà chỉ doanh nghiệp đóng để thực hiện những chỉ tiêu cho hoạt động của tổ chức.
Tỷ lệ đóng những khoản trích theo lương được năm 2020 (% lương tháng):
| Các khoản trích theo lương | Chi phí doanh nghiệp | Lương người lao động |
| Bảo hiểm xã hội | 17,5% | 8% |
| Bảo hiểm y tế | 3% | 1,5% |
| Kinh phí công đoàn | 2% | 0% |
| Bảo hiểm thất nghiệp | 1% | 1% |
| Tổng cộng | 23,5% | 10,5% |
2. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
Kế toán tiền lương và những khoản trích theo lương được xem như là một nhân tố không thể thiếu trong bộ phận kế toán, vai trò của họ không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người lao động mà còn giúp doanh nghiệp tối ưu quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh.
2.1 Nghiệp vụ nhân sự tiền lương
a. Những yêu cầu của kế toán tiền lương
– Biết cách nắm bắt thông tin bảng lương của nhân viên, phụ cấp, BHXH, khai báo thuế thu nhập cá nhân…
– Thuần thục các nghiệp vụ trong quy trình tính lương: ngày, giờ làm việc, bảo hiểm, các khoản phụ cấp, khấu trừ…
– Đảm bảo tính chính xác khi thực hiện kế toán lương.
b. Hạch toán tiền lương, tài khoản 334
Tài khoản 334 dùng để phản ánh tình hình thanh toán, các khoản phải trả cho người lao động như: tiền lương, tiền công, thưởng, các khoản trích theo lương. Cụ thể như sau:
– Bên Nợ:
+ Các khoản phải trả, đã trả cho nhân viên, như tiền công, tiền lương, tạm ứng và các khoản khác
+ Các khoản đã được khấu trừ vào tiền lương của nhân viên
– Bên có: Các khoản phải trả cho nhân viên như tiền lương, tiền công và các khoản khác
– Số dư bên có: Các khoản còn phải trả cho người lao động như tiền lương, tiền công, tiền thưởng…
Thông thường việc kế toán tiền lương sẽ được phân chia theo từng bộ phận để dễ quản lý trong quá trình hoạt động như:
+ Bộ phận quản lý kinh doanh
+ Bộ phận sale
+ Bộ phận sản xuất…
Xem thêm về công việc của kế toán tiền lương tại đây
2.2 Định khoản các khoản trích theo lương
Những khoản trích theo lương có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo cuộc sống lâu dài cho người lao động và duy trì các hoạt động trong doanh nghiệp. Việc hạch toán những khoản trích theo lương sẽ được kế toán thực hiện trong quá trình hạch toán tiền lương.
Những khoản trích theo lương được đóng từ hai phía, người lao động và người sử dụng lao động. Do đó, nó được hạch toán cụ thể như sau:
a. Hạch toán các khoản trích theo lương tính vào chi phí doanh nghiệp
Nợ TK 334 (23,5%)
Có TK 3382 (KPCĐ 2%)
Có TK 3383 (BHXH 17,5%)
Có TK 3384 (BHYT 3%)
Có TK 3386 (BHTN 1%)
b. Hạch toán các khoản trích theo lương tính vào tính vào lương người lao động
Nợ TK 334 (10,5%)
Có TK 3383 (BHXH 8%)
Có TK 3384 (BHYT 1,5%)
Có TK 3389 (BHTN 1%)
Hy vọng rằng những kiến thức trên sẽ giúp bạn một phần nào đó hiểu rõ về tiền lương, khoản trích theo lương và tầm quan trọng của nó. Tuy nhiên, trong thực tế thì việc kế toán tiền lương và khoản trích theo lương khá là phức tạp khi phải hạch toán nhiều tài khoản khác nhau và đặc biệt là yêu cầu tính chính xác hầu như tuyệt đối. Do đó, nó chiếm rất nhiều thời gian và luôn là trở ngại của doanh nghiệp.
Về phía công ty AZTAX với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kế toán, chúng tôi hiểu được những trở ngại mà doanh nghiệp gặp phải trong cách tính lương cho nhân viên, quy định về các khoản trích theo lương. AZTAX đã đưa ra thị trường các gói dịch vụ kế toán như dịch vụ payroll, dịch vụ C&B… và đặc biệt gói dịch vụ kế toán trọn gói.
Những dịch vụ này được đúc kết hoàn hảo từ những kinh nghiệm của những chuyên gia kế toán của công ty AZTAX với sứ mệnh không chỉ giải quyết những khó khăn trong kế toán mà còn giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí và quản lý hoạt động kinh doanh.
Nếu bạn muốn hiểu thêm hay gặp vấn đề về kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương hãy liên lạc với chúng tôi theo thông tin bên dưới để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ dịch vụ một cách tốt nhất.
