Vai trò của kế toán ngân hàng là không thể phủ nhận trong ngành tài chính ngân hàng. Đây là một vị trí công việc thu hút sự quan tâm của nhiều ứng viên, đặc biệt là những người đang theo học ngành kế toán hoặc kiểm toán. Vậy kế toán ngân hàng là gì? Nghiệp vụ kế toán ngân hàng như thế nào? Mức lương của kế toán ngân hàng là bao nhiêu? Hãy cùng AZTAX khám phá chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!
1. Tổng quan về kế toán ngân hàng
Kế toán ngân hàng quản lý và báo cáo các hoạt động tài chính của ngân hàng, tuân thủ quy định kế toán nghiêm ngặt. Lĩnh vực này đảm bảo sự ổn định, minh bạch tài chính và hỗ trợ quản lý trong việc đưa ra các quyết định chiến lược. Công việc đòi hỏi kiến thức sâu rộng về tài chính, kinh tế và pháp luật, đóng vai trò then chốt trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
1.1 Kế toán ngân hàng là gì?
Kế toán ngân hàng (tiếng Anh là Bank Accountant) là người chịu trách nhiệm xử lý, ghi chép, tổng hợp và phân tích các nghiệp vụ kế toán, tài chính của ngân hàng. Kế toán ngân hàng cung cấp các thông tin quan trọng phục vụ cho hoạt động tiền tệ của ngân hàng, đồng thời cung cấp căn cứ cho ban lãnh đạo trong việc đưa ra các quyết định quản lý và kinh doanh.
Kế toán ngân hàng là lĩnh vực chuyên biệt trong kế toán, tập trung vào các hoạt động tài chính của ngân hàng. Công việc của kế toán ngân hàng bao gồm việc ghi chép, theo dõi, kiểm tra và báo cáo về các giao dịch tài chính, quản lý các quỹ tiền mặt, tiền gửi, ngoại tệ, các khoản tín dụng, đầu tư và các hoạt động tài chính khác của ngân hàng.
1.2 Kế toán ngân hàng có những đặc điểm gì?
Đặc điểm đặc trưng của công việc kế toán trong ngành ngân hàng bao gồm:
- Tính tổng hợp và xã hội cao: Ngân hàng là trung tâm của các giao dịch tài chính giữa cá nhân và doanh nghiệp. Với các giao dịch diễn ra thường xuyên và liên tục, kế toán ngân hàng đảm bảo tổng hợp và phản ánh chính xác mọi hoạt động này.
- Quy trình xử lý chặt chẽ: Do quy mô tài chính lớn, mọi nghiệp vụ kế toán ngân hàng tuân thủ các quy trình chuẩn mực để đảm bảo minh bạch và an toàn.
- Chính xác và cập nhật: Việc ghi chép chính xác và cập nhật thông tin là điều kiện tiên quyết. Kế toán ngân hàng giúp xác định chính xác nguồn vốn hiện có và hỗ trợ ra quyết định phù hợp.
- Khối lượng chứng từ lớn và phức tạp: Với số lượng giao dịch khổng lồ giữa các bên, mỗi loại giao dịch lại đòi hỏi các loại chứng từ khác nhau. Kế toán ngân hàng phải xử lý khối lượng tài liệu lớn và phức tạp từ các giao dịch này.
1.3 Đối tượng của kế toán ngân hàng
Các đối tượng chính mà kế toán ngân hàng quản lý bao gồm:
- Tài sản, sử dụng vốn và vốn chủ sở hữu.
- Nguồn vốn của ngân hàng và các tài sản nợ của ngân hàng.
- Theo dõi luồng tiền tài sản giữa các bộ phận trong cùng một hệ thống ngân hàng hoặc giữa các hệ thống ngân hàng khác nhau trong quốc gia.
1.4 Những nguyên tắc kế toán ngân hàng cơ bản
Kế toán ngân hàng tuận theo các nguyên tắc kế toán sau:
- Cơ sở dồn tích: Các nghiệp vụ kế toán phải được ghi chép vào sổ kế toán ngay tại thời điểm phát sinh.
- Hoạt động liên tục: Các báo cáo tài chính được lập dựa trên giả định rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động trong tương lai gần. Trong trường hợp không thực hiện được giả định này, kế toán phải cung cấp giải trình về cơ sở khác biệt này..
- Giá gốc: Tất cả tài sản của ngân hàng ghi nhận theo giá ngân hàng đã chi trả để có được tài sản đó.
- Phù hợp: Doanh thu được ghi nhận phải tương ứng với các chi phí đã chi ra để tạo ra doanh thu đó.
- Nhất quán: Các chính sách và phương pháp kế toán đã chọn phải được áp dụng một cách thống nhất. Nếu có sự thay đổi, cần phải giải trình trong thuyết minh tài chính.
- Thận trọng: Sự thận trọng là cần thiết, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính ngân hàng.
- Trọng yếu: Mọi thông tin, dù nhỏ, đều có thể quan trọng trong một số trường hợp. Do đó, cần đánh giá và xem xét các số liệu một cách cẩn thận để đặt yếu tố trọng yếu.
2 Các nghiệp vụ kế toán ngân hàng
Các nghiệp vụ kế toán ngân hàng bao gồm một loạt các hoạt động quan trọng liên quan đến quản lý và báo cáo các hoạt động tài chính của ngân hàng. Đây là các hoạt động không thể thiếu để duy trì tính minh bạch và ổn định của hệ thống tài chính ngân hàng.
Dưới đây là một số nghiệp vụ kế toán ngân hàng cần phải nắm rõ:
- Nghiệp vụ ngân quỹ và thanh toán: Liên quan đến các quỹ tiền như tiền gửi, ngoại tệ, và tiền mặt. Các chứng từ thường gặp gồm séc, phiếu thu/chi, hối phiếu, giấy nộp tiền
- Nghiệp vụ tín dụng và đầu tư tài chính: Phục vụ cho các hoạt động bảo lãnh, chiết khấu, cho thuê hoặc cho vay tài chính.
- Nghiệp vụ thanh toán và tín dụng quốc tế: Áp dụng cho hoạt động thanh toán giữa người mua và người bán. Các phương thức thanh toán phổ biến bao gồm chuyển tiền bằng thư, điện chuyển tiền, tín dụng thư
- Nghiệp vụ về tài sản cố định, công cụ và dụng cụ: Gồm việc mở thẻ tài sản, quản lý và kiểm kê tài sản định kỳ.
- Nghiệp vụ thanh toán vốn giữa các ngân hàng: Các ngân hàng thường thực hiện giao dịch nội bộ như thanh toán bù trừ, liên chi nhánh, và điện tử liên ngân hàng.
- Nghiệp vụ kinh doanh vàng, đá quý, ngoại tệ: Thống kê và hạch toán các chi phí hoạt động liên quan đến ngoại tệ, đá quý, và vàng.
- Nghiệp vụ nguồn vốn chủ sở hữu: Gồm việc thống kê và báo cáo tình hình biến động nguồn vốn, đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn vốn.
3. Nhiệm vụ chung của kế toán ngân hàng
Kế toán ngân hàng sẽ thực hiện các nhiệm vụ như tiếp nhận, phản ánh các thông tin, nghiệp vụ phát sinh trong ngân hàng đầy đủ, kịp thời cho doanh nghiệp, Phân tích, tổng hợp các số liệu kế toán đầy đủ và chính xác. Kiểm tra, giám sát việc sử dụng nguồn vốn từ các khoản thu tài chính. Tổ chức công tác kế toán nói chung, kế toán tài chính nói riêng một cách hiệu quả cho từng đơn vị và toàn hệ thống.
Nhiệm vụ của kế toán ngân hàng bao gồm:
- Đảm bảo tiếp nhận và phản ánh đầy đủ thông tin và nghiệp vụ mới trong ngành ngân hàng, đồng thời cung cấp thông tin kịp thời cho các doanh nghiệp. Việc này giúp bảo vệ tài sản của ngân hàng và tài sản của khách hàng.
- Phân tích và tổng hợp các dữ liệu kế toán một cách đầy đủ và chính xác. Giúp tham mưu và đề xuất các giải pháp hiệu quả cho hoạt động kinh doanh ngân hàng.
- Thực hiện kiểm tra và giám sát việc sử dụng nguồn vốn từ các khoản thu tài chính. Sử dụng tài sản, đảm bảo sử dụng vốn hiệu quả và nâng cao hiệu suất hoạt động.
- Tổ chức công tác kế toán nói chung và kế toán tài chính nói riêng một cách hiệu quả cho từng đơn vị và toàn hệ thống. Điều này đòi hỏi tổ chức tốt công tác kế toán và thực hiện tiếp nhận, phục vụ khách hàng một cách chu đáo và chuyên nghiệp.
4. Công việc của kế toán ngân hàng
Công việc của kế toán ngân hàng rất đa dạng và phức tạp. Họ phải thực hiện từ việc kiểm tra và xử lý các giao dịch tài chính hàng ngày đến chuẩn bị và quản lý các hồ sơ vay vốn, đồng thời đảm bảo tuân thủ các quy định và chuẩn mực ngành để đảm bảo hoạt động của ngân hàng luôn trong sạch và hiệu quả.
Kế toán ngân hàng là một trong các lĩnh vực có tính đặc thù cao. Công việc hàng ngày của kế toán ngân hàng bao gồm:
- Kiểm tra và lập bảng kê nộp Séc để xác minh tính đúng đắn của séc, lập bảng kê, trình ký và đóng dấu để nộp cho ngân hàng.
- Kiểm tra và lập lệnh chi tiền để đảm bảo tính hợp lệ và hợp pháp của các đề nghị thanh toán, lập lệnh chi tiền, giấy ủy nhiệm chi (UNC) và công văn mua ngoại tệ để nộp cho ngân hàng.
- Kiểm tra chứng từ ngân hàng, định khoản và nhập dữ liệu chứng từ ngân hàng vào phần mềm.
- Lập, kiểm tra và theo dõi hồ sơ xin bảo lãnh ngân hàng.
- Lập hồ sơ vay vốn ngân hàng và theo dõi quá trình trả nợ.
- Theo dõi số dư tiền gửi tại các ngân hàng, báo cáo sự tăng giảm cho cấp trên để kiểm soát và thực hiện kế hoạch dòng tiền.
- Chuẩn bị hồ sơ mở L/C, theo dõi quá trình thanh toán, ký hậu vận đơn gốc và bảo lãnh L/C.
- In bảng kê, ký và chuyển cho người kiểm tra bảng kê.
- Tổ chức lưu trữ các chứng từ như giấy nộp tiền NSNN, biên lai thuế, và các tài liệu liên quan.
5. Những định khoản của kế toán ngân hàng
Việc định khoản kế toán trong ngân hàng là quá trình xác định các giao dịch kinh tế cần được ghi vào bên Nợ và bên Có của các tài khoản kế toán tương ứng với số tiền cụ thể. Điều này đảm bảo cho việc thực hiện báo cáo kế toán chính xác và đầy đủ.
Định khoản kế toán ngân hàng gồm 4 bước sau:
Bước 1: Xác định các đối tượng kế toán liên quan đến mỗi giao dịch kinh tế phát sinh.
Bước 2: Xác định các đối tượng kế toán tăng và giảm và số tiền cụ thể.
Bước 3: Quyết định ghi Nợ và Có cho tài khoản nào và với số tiền như thế nào.
Bước 4: Kiểm tra tổng số tiền ghi vào bên Nợ và bên Có của các tài khoản để đảm bảo sự cân đối.
6. Những kỹ năng cần có của kế toán ngân hàng
Kế toán ngân hàng yêu cầu kỹ năng vượt trội trong quản lý tài chính và phân tích dữ liệu chi tiết. Đồng thời, phải hiểu rõ các quy định pháp lý và chuẩn mực kế toán để đảm bảo tuân thủ chặt chẽ các yêu cầu của ngành. Để thành công trong lĩnh vực này, kế toán ngân hàng cần trang bị một bộ kỹ năng phong phú.
Để trở thành một chuyên gia kế toán ngân hàng, không chỉ cần có kiến thức chuyên môn mà còn cần phải sở hữu các kỹ năng mềm cần thiết. Dưới đây là một số kỹ năng cơ bản mà nhân viên kế toán ngân hàng cần có:
Đam mê với những con số
Kế toán ngân hàng yêu cầu thường xuyên làm việc với số liệu, do đó, bạn cần có sự yêu thích và đam mê với các con số. Khi đam mê, bạn sẽ cảm thấy thoải mái và hứng thú khi mỗi ngày tiếp xúc với chúng.
Kỹ năng giao tiếp tốt
Kỹ năng giao tiếp tốt giúp bạn thành công ở nhiều vị trí công việc khác nhau. Trong kế toán ngân hàng, việc xử lý khéo léo và thông minh các tình huống giao dịch với khách hàng là cần thiết để đảm bảo sự hài lòng và tin tưởng từ phía họ.
Kỹ năng tư duy logic
Làm việc với số liệu, phân tích và tổng hợp thông tin đòi hỏi kỹ năng tư duy logic. Kỹ năng này giúp kế toán xử lý các nghiệp vụ và báo cáo tài chính nhanh chóng và hiệu quả.
Kỹ năng quản lý thời gian
Khối lượng công việc của một kế toán ngân hàng thường rất nhiều, do đó, bạn cần biết cách quản lý thời gian hợp lý. Đặt thời gian cụ thể cho từng công việc và cố gắng hoàn thành chúng trong khoảng thời gian đó để tối ưu hiệu suất làm việc.
Kỹ năng sắp xếp công việc hợp lý
Sắp xếp công việc một cách khoa học giúp bạn giải quyết công việc hiệu quả và nhanh chóng. Liệt kê những công việc cần làm trong ngày và sắp xếp giải quyết những việc quan trọng trước.
Kỹ năng tin học văn phòng
Hiện nay, các công cụ tin học như Excel, Word, PowerPoint và các phần mềm kế toán hỗ trợ rất hiệu quả cho người làm kế toán ngân hàng. Vì vậy, bạn cần nắm vững kỹ năng tin học văn phòng để tăng hiệu suất và hiệu quả công việc.
Khả năng chịu áp lực công việc
Với khối lượng công việc lớn và nhiều nhiệm vụ đi kèm, áp lực công việc của kế toán ngân hàng là khá cao. Đặc biệt vào các thời điểm báo cáo cuối tháng, cuối quý và cuối năm, công việc càng áp lực hơn. Do đó, nếu yêu thích công việc này, bạn cần tập thích ứng với hoàn cảnh và chịu được áp lực công việc.
7. Mức lương của kế toán ngân hàng là bao nhiêu?
Với số lượng công việc lớn và áp lực tại vị trí kế toán ngân hàng, mức lương thường phản ánh nhiều yếu tố như kinh nghiệm, quy mô doanh nghiệp và chính sách phụ cấp. Dưới đây là một phản ánh về mức lương trung bình của kế toán ngân hàng:
Theo cấp bậc:
- Thực tập sinh: Từ 3 – 4 triệu đồng/tháng
- Nhân viên: Từ 8 – 12 triệu triệu đồng/tháng
- Trưởng nhóm: Từ 13 – 17 triệu đồng/tháng
- Trưởng/phó phòng: Từ 18 – 25 triệu đồng/tháng
- Phó giám đốc: Từ 35 – 52,5 triệu đồng/tháng
Theo số năm kinh nghiệm:
- Dưới 1 năm: Từ 7 – 10 triệu đồng/tháng
- Từ 1 – 3 năm: Từ 9 – 12 triệu đồng/tháng
- Từ 3 – 5 năm: Từ 10 – 13 triệu đồng/tháng
- Trên 5 năm: Từ 16 – 25,5 triệu đồng/tháng
Theo như trên, mức lương trung bình của kế toán ngân hàng là khoảng 12.400.000 đồng/tháng.
8. Các câu hỏi thắc mắc về kế toán ngân hàng
8.1 Kế toán ngân hàng có phải là kế toán nội bộ không?
Kế toán ngân hàng là một trong các vị trí kế toán nội bộ. Không chỉ là thực hiện các thủ tục về chứng từ và báo cáo theo quy định của nhà nước, mà còn làm việc trực tiếp trong việc tạo ra các báo cáo nội bộ. Giúp cung ban lãnh đạo trong quá trình quản lý và điều hành hoạt động kinh doanh.
8.2 Muốn trở thành kế toán ngân hàng, bạn cần học ngành gì?
Nếu bạn quan tâm đến việc trở thành kế toán ngân hàng, các ngành như tài chính ngân hàng và kế toán tài chính sẽ là lựa chọn phù hợp. Tuy nhiên, không nhất thiết phải học ngành này để có thể làm tốt công việc.
Có một số sinh viên học các ngành khác vẫn có thể thành công trong lĩnh vực này nếu họ có đam mê và sẵn lòng bổ sung kiến thức bằng cách tham gia các khóa học chuyên ngành. Điều quan trọng là sự tư duy logic, kỹ năng phân tích, và sự kiên nhẫn trong việc nắm bắt và áp dụng các quy định và quy trình trong lĩnh vực kế toán ngân hàng.
Trên đây là toàn bộ thông tin mà bạn cần biết về kế toán ngân hàng. Hy vọng rằng những thông tin này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về một kế toán ngân hàng và những yếu tố cần thiết. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ với AZTAX để được hỗ trợ một cách nhanh chóng và tận tình.
