Trong những năm gần đây kinh doanh đa cấp đã phát triển mạnh mẽ. Để đảm bảo hoạt động này hợp pháp và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, pháp luật đã đặt ra những quy định nghiêm ngặt về điều kiện cũng như thủ tục cấp giấy phép kinh doanh đa cấp. Trong bài viết này hãy cùng AZTAX tìm hiểu về thủ tục cấp giấy phép kinh doanh đa cấp và những nội dung liên quan.
1. Điều kiện để xin cấp giấy phép kinh doanh đa cấp
Để xin giấy phép kinh doanh đa cấp, doanh nghiệp phải có vốn tối thiểu 10 tỷ đồng, ký quỹ 5% vốn điều lệ tại ngân hàng và tuân thủ các quy định pháp luật về hàng hóa, hoạt động, trả thưởng và đào tạo. Người quản lý không được từng làm việc tại doanh nghiệp đa cấp bị thu hồi giấy phép.
Căn cứ theo Điều 7 Nghị định 40/2018/NĐ-CP quy định về điều kiện đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, để xin cấp giấy phép kinh doanh đa cấp tổ chức đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Là doanh nghiệp thành lập tại Việt Nam theo quy định pháp luật, với ngành nghề kinh doanh chính là bán lẻ hàng hóa qua phương thức đa cấp.
- Có vốn điều lệ tối thiểu 10 tỷ đồng
- Thành viên hợp danh, chủ doanh nghiệp, cổ đông sáng lập hoặc người đại diện theo pháp luật phải đảm bảo chưa từng giữ các chức vụ quản lý tại các doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã bị thu hồi giấy phép hoạt động kinh doanh trước đây.
- Hàng hóa kinh doanh phải được liệt kê trong giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc đầu tư.
- Có giấy chứng nhận đủ điều kiện để kinh doanh các hàng hóa thuộc diện có điều kiện, theo quy định hiện hành.
- Ký quỹ tại một ngân hàng thương mại ở Việt Nam với số tiền tối thiểu 5% vốn điều lệ, nhưng không dưới 5 tỷ đồng, tại ngân hàng nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính.
- Cơ sở kinh doanh phải tuân thủ các quy tắc hoạt động, chương trình trả thưởng và đào tạo phù hợp với quy định pháp luật.
2. Thủ tục xin cấp giấy phép kinh doanh đa cấp
Thủ tục xin cấp giấy phép kinh doanh đa cấp tại Việt Nam bao gồm các bước cần thiết để đảm bảo rằng hoạt động kinh doanh được thực hiện đúng theo quy định pháp luật. Dưới đây là quy trình chi tiết để xin cấp giấy phép này:
Bước 1: Nộp hồ sơ
Doanh nghiệp đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp nộp 01 bộ hồ sơ kèm theo bản điện tử định dạng “.doc” hoặc “.docx” đối với giấy tờ quy định tại khoản 4 Điều 9 và định dạng “.xls” hoặc “.xlsx” đối với tài liệu quy định tại khoản 5 Điều 9 Nghị định 40/2018/NĐ-CP tới Văn phòng Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia – Bộ Công Thương (tầng 5, số 25 Ngô Quyền – Hoàn Kiếm, Hà Nội);
Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ và kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ
Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia tiếp nhận và kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ.
- Trường hợp hồ sơ không đầy đủ, hợp lệ, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia thông báo cho doanh nghiệp sửa đổi, bổ sung hồ sơ trong vòng 30 ngày.
- Trường hợp hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia tiến hành thẩm định.
- Trường hợp doanh nghiệp bán hàng đa cấp không sửa đổi, bổ sung hồ sơ theo yêu cầu trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia ban hành văn bản thông báo sửa đổi, bổ sung Hồ sơ, Ủy ban Cạnh tranh quốc gia trả lại hồ sơ cho doanh nghiệp.
Bước 3: Thẩm định hồ sơ
Sau khi nhận hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia thông báo cho doanh nghiệp nộp phí thẩm định, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia trả lại hồ sơ nếu doanh nghiệp không nộp phí thẩm định trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ban hành thông báo;
Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia thẩm định hồ sơ trong thời hạn 20 ngày làm việc kể từ ngày nhận được phí thẩm định.
Nội dung thẩm định:
- Xác nhận bằng văn bản với ngân hàng nơi doanh nghiệp ký quỹ về tính xác thực của văn bản xác nhận ký quỹ;
- Thẩm định nội dung các tài liệu trong hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp đảm bảo phù hợp với các quy định của Nghị định 40/2018/NĐ-CP;
Bước 4: Cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp
- Trường hợp hồ sơ đáp ứng yêu cầu, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp.
- Trường hợp hồ sơ chưa đáp ứng yêu cầu, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia thông báo bằng văn bản đề nghị doanh nghiệp bổ sung hồ sơ 1 lần trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ban hành thông báo. Thời hạn thẩm định hồ sơ sửa đổi, bổ sung là 15 ngày làm việc kể từ ngày Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia nhận được hồ sơ sửa đổi, bổ sung.
Bước 5: Thông báo công khai
Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia có trách nhiệm công bố trên trang thông tin điện tử của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, thông báo cho ngân hàng nơi doanh nghiệp ký quỹ và cung cấp bản sao giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp kèm theo bản sao các tài liệu quy định tại khoản 4 và khoản 5 Điều 9 Nghị định 40/2018/NĐ-CP cho các Sở Công Thương trên toàn quốc bằng một trong các phương thức sau:
- Gửi qua dịch vụ bưu chính
- Thư điện tử
- Hệ thống công nghệ thông tin quản lý bán hàng đa cấp của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia.
Bước 6: Thực hiện báo cáo định kỳ
Doanh nghiệp phải thực hiện báo cáo định kỳ về hoạt động kinh doanh, số lượng thành viên, và tình hình tài chính theo yêu cầu của Bộ Công Thương. Đây là yêu cầu để duy trì hoạt động hợp pháp và đảm bảo tính minh bạch của hệ thống đa cấp.
Thực hiện đầy đủ các bước trên giúp doanh nghiệp hoàn tất thủ tục xin cấp giấy phép kinh doanh đa cấp một cách hợp pháp và hiệu quả, đồng thời đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra đúng theo quy định pháp luật.
3. Hồ sơ cấp giấy phép kinh doanh bán hàng đa cấp
Hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp bao gồm:
- Đơn đề nghị cấp giấy theo Mẫu số 01 tại Nghị định 40/2018/NĐ-CP (đã sửa đổi bởi Nghị định 03/2023/NĐ-CP).
- Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy tờ pháp lý tương đương.
- Danh sách kèm bản sao chứng thực cá nhân của những người theo Điều 7 Nghị định 40/2018/NĐ-CP.
- Bản sao giấy tờ pháp lý về việc thành lập tổ chức (nếu là tổ chức).
- Hai bộ tài liệu liên quan đến hoạt động bán hàng đa cấp: mẫu hợp đồng, kế hoạch trả thưởng, chương trình đào tạo, quy tắc hoạt động.
- Danh mục hàng hóa kinh doanh đa cấp với thông tin chi tiết về tên, chủng loại, xuất xứ, chế độ bảo hành, giá bán, điểm thưởng, và thời điểm áp dụng.
- Bản chính văn bản xác nhận ký quỹ.
- Tài liệu giải trình kỹ thuật hệ thống công nghệ thông tin quản lý người tham gia, bao gồm địa chỉ IP máy chủ, địa điểm đặt máy chủ, cách vận hành và quản trị dữ liệu, theo Điều 44 Nghị định 40/2018/NĐ-CP.
- Chứng minh doanh nghiệp có trang web đáp ứng quy định tại Điều 45 Nghị định 40/2018/NĐ-CP.
- Tài liệu chứng minh hệ thống thông tin liên lạc để giải quyết khiếu nại và thắc mắc của người tham gia.
- Báo cáo tài chính có kiểm toán hoặc xác nhận nghĩa vụ thuế, tài chính trong ba năm gần nhất.
- Giấy phép kinh doanh bán lẻ đa cấp, nếu doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoặc cổ đông là tổ chức kinh tế nước ngoài.
4. Quy định pháp lý về kinh doanh đa cấp tại Việt Nam
Kinh doanh đa cấp tại Việt Nam được điều chỉnh bởi các quy định pháp lý cụ thể nhằm đảm bảo hoạt động này diễn ra minh bạch và hợp pháp. Dưới đây là những quy định chính về kinh doanh đa cấp tại Việt Nam:
- Luật Cạnh tranh: Luật Cạnh tranh năm 2018 quy định về việc kinh doanh đa cấp phải tuân thủ các nguyên tắc công bằng, minh bạch và trung thực. Doanh nghiệp kinh doanh đa cấp cần đảm bảo không gây hiểu lầm cho người tiêu dùng và không lừa đảo trong việc quảng cáo, tuyển dụng.
- Nghị định số 40/2014/NĐ-CP: Đây là nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Cạnh tranh liên quan đến kinh doanh đa cấp. Nghị định này quy định rõ về các điều kiện cấp phép, quản lý hoạt động và nghĩa vụ của các bên tham gia trong hệ thống đa cấp.
- Cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động: Doanh nghiệp muốn kinh doanh đa cấp phải được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động kinh doanh đa cấp từ Bộ Công Thương. Hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận cần phải bao gồm các tài liệu chứng minh tính hợp pháp và năng lực của doanh nghiệp.
- Điều kiện kinh doanh đa cấp: Doanh nghiệp kinh doanh đa cấp phải đảm bảo các điều kiện như có trụ sở chính hợp pháp, có vốn điều lệ tối thiểu theo quy định, và có hệ thống quản lý và báo cáo hoạt động đầy đủ. Đồng thời, phải có hệ thống đào tạo cho các thành viên và cung cấp thông tin minh bạch về sản phẩm và dịch vụ.
- Báo cáo và kiểm tra: Doanh nghiệp kinh doanh đa cấp phải thực hiện báo cáo định kỳ về hoạt động kinh doanh, tình hình tài chính và số lượng thành viên tham gia. Các cơ quan chức năng có quyền kiểm tra và thanh tra để đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp luật.
- Cấm các hình thức gian lận: Các hình thức gian lận, lừa đảo, hay hoạt động không minh bạch như hứa hẹn lợi nhuận cao không có cơ sở, ép buộc người tham gia đóng góp tiền hoặc phí quá cao là bị nghiêm cấm. Doanh nghiệp phải cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác về sản phẩm, cơ hội kinh doanh và kế hoạch thu nhập.
- Xử lý vi phạm: Các hành vi vi phạm quy định pháp lý về kinh doanh đa cấp sẽ bị xử lý nghiêm minh. Các hình thức xử lý bao gồm cảnh cáo, phạt tiền, tạm ngừng hoạt động, hoặc thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động kinh doanh đa cấp.
Việc tuân thủ các quy định pháp lý này không chỉ giúp doanh nghiệp hoạt động hợp pháp mà còn bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và xây dựng môi trường kinh doanh đa cấp công bằng và bền vững.
5. Rủi ro và thách thức trong kinh doanh đa cấp
Kinh doanh đa cấp, mặc dù có tiềm năng lợi nhuận cao, nhưng cũng đối mặt với nhiều rủi ro và thách thức. Dưới đây là những rủi ro và thách thức chính mà doanh nghiệp cần chú ý:
- Rủi ro pháp lý: Kinh doanh đa cấp có thể gặp phải rủi ro pháp lý nếu không tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật. Các vi phạm như quảng cáo gian dối, lừa đảo hoặc không minh bạch có thể dẫn đến các hình thức xử lý nghiêm khắc từ cơ quan chức năng, bao gồm phạt tiền, đình chỉ hoạt động hoặc thu hồi giấy phép.
- Rủi ro tài chính: Doanh nghiệp có thể gặp khó khăn tài chính nếu mô hình kinh doanh không được quản lý hiệu quả. Chi phí đầu tư ban đầu cao, chi phí duy trì hệ thống phân phối, và các khoản chi phí khác có thể gây áp lực tài chính lớn, đặc biệt khi doanh thu không đạt kỳ vọng.
- Rủi ro từ sự không ổn định của thị trường: Thị trường kinh doanh đa cấp có thể biến động nhanh chóng, dẫn đến sự thay đổi trong nhu cầu và cạnh tranh. Doanh nghiệp cần phải linh hoạt và thích ứng với các xu hướng thị trường để duy trì sự cạnh tranh.
- Thách thức trong việc duy trì uy tín: Uy tín của doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng nếu hệ thống đa cấp không hoạt động minh bạch hoặc xảy ra các sự cố liên quan đến lừa đảo. Điều này có thể dẫn đến việc giảm sự tin tưởng từ khách hàng và đối tác, đồng thời gây khó khăn trong việc thu hút và giữ chân các thành viên.
- Khó khăn trong việc tuyển dụng và đào tạo thành viên: Tuyển dụng và đào tạo các thành viên mới trong hệ thống đa cấp có thể gặp khó khăn. Đảm bảo rằng các thành viên hiểu rõ mô hình kinh doanh và có đủ kỹ năng cần thiết là một thách thức lớn, đặc biệt trong việc duy trì chất lượng dịch vụ và sản phẩm.
- Rủi ro từ các hành vi gian lận: Do mô hình kinh doanh đa cấp dựa trên việc tuyển dụng và xây dựng mạng lưới, có nguy cơ xảy ra các hành vi gian lận như huy động vốn từ người mới mà không cung cấp giá trị thực. Điều này có thể dẫn đến các tranh chấp và kiện tụng.
- Thách thức trong việc duy trì sự công bằng và minh bạch: Để duy trì sự công bằng và minh bạch trong hệ thống đa cấp, doanh nghiệp cần thiết lập và thực thi các quy trình rõ ràng. Điều này bao gồm việc công khai thông tin về sản phẩm, chi phí và lợi nhuận tiềm năng để tránh các sự hiểu lầm và tranh chấp.
- Quản lý và duy trì động lực: Đảm bảo rằng các thành viên trong hệ thống luôn có động lực và cam kết với mô hình kinh doanh là một thách thức không nhỏ. Sự thiếu động lực có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và sự phát triển của hệ thống.
Đối mặt với những rủi ro và thách thức này đòi hỏi doanh nghiệp phải có chiến lược quản lý hiệu quả, đảm bảo tuân thủ pháp luật, và duy trì sự minh bạch trong hoạt động kinh doanh đa cấp.
Trên đây AZTAX đã điểm qua một số nội dung quan trọng về thủ tục cấp giấy phép kinh doanh đa cấp. Hy vọng những nội dung trên có thể giúp bạn hiểu rõ được vấn đề này. Nếu có điều gì cần hỗ trợ hoặc giải đáp thắc mắc hãy liên hệ đến HOTLINE: 0932.383.089 để được tư vấn miễn phí nhé.
6. câu hỏi thường gặp
6.1 Có thể kinh doanh đa cấp các loại mặt hàng nào?
Kinh doanh đa cấp chỉ được áp dụng cho các loại hàng hóa đáp ứng đúng quy định của pháp luật. Các mặt hàng không được phép kinh doanh đa cấp bao gồm:
- Hàng hóa thuộc danh mục cấm hoặc hạn chế kinh doanh, hàng hóa bị thu hồi, cấm hoặc tạm ngừng lưu thông.
- Các loại thuốc, trang thiết bị y tế, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất diệt khuẩn, diệt côn trùng, hóa chất nguy hiểm và sản phẩm chứa hóa chất nguy hiểm.
- Mọi dịch vụ và loại hình kinh doanh không liên quan đến mua bán hàng hóa, trừ khi có quy định pháp luật cho phép.
6.2 Phí cấp giấy phép kinh doanh bán hàng đa cấp là bao nhiêu?
Theo Điều 4 Thông tư 156/2016/TT-BTC mức phí thẩm định giấy chứng nhận bán hàng đa cấp có hiệu lực từ 21/3/2024 là 5 triệu đồng đối với cấp mới, gia hạn và 3 triệu đồng đối với sửa đổi, bổ sung giấy chứng nhận.
6.3 Cơ quan nào cấp giấy phép kinh doanh đa cấp?
